Rozwój moralny
Rozwój moralny to proces, który prowadzi do kształtowania systemu wartości oraz zasad postępowania. Obejmuje dwa poziomy: poznawczy, związany z rozumowaniem i oceną moralną, oraz behawioralny, dotyczący działania moralnego. Wyróżniają się różne koncepcje tego rozwoju, w tym te przedstawione przez Jean’a Piaget, Lawrence’a Kohlberga i Heliodora Muszyńskiego.
Reklama
Etapy rozwoju moralnego według Heliodora Muszyńskiego
- Anomia moralna (do 2. roku życia) – brak świadomości i motywacji moralnej.
- Heteronomia moralna (2-9. rż.) – zasady moralne narzucane z zewnątrz, głównie przez sankcje zewnętrzne.
- Faza egocentryzmu (2-5. rż.) – brak zrozumienia cudzych emocji, działania mające na celu uniknięcie kary.
- Faza konformizmu (5-9. rż.) – dążenie do uznania przez innych, pojawiający się stres związany z konfliktami moralnymi, rozwijanie zdolności oceny innych.
- Socjonomia moralna (9-13. rż.) – akceptacja norm grupowych, które nie są jeszcze traktowane jako własne.
- Moralność partykularystyczna.
- Konwencjonalizm.
- Autonomia moralna (13-21. rż.) – postępowanie zgodnie z wewnętrznie zaakceptowanymi normami.
- Pryncypializm (13-15. rż.) – wewnętrzna internalizacja zewnętrznych wzorów.
- Racjonalizm (15-17. rż.) – analiza sensu i celów norm moralnych.
- Idealizm moralny (17-21. rż.) – świadome rozwiązywanie problemów moralnych na podstawie przyjętego systemu wartości, orientacja na cele społeczne.
W każdym z tych etapów rozwija się zdolność do refleksji nad własnym postępowaniem oraz zrozumienia norm moralnych, co prowadzi do coraz większej autonomii w podejmowaniu decyzji moralnych.
Reklama
