Rozporządzenie w Polsce
Rozporządzenie to akt normatywny wydawany na podstawie upoważnienia z ustawy, który określa, który organ i w jaki sposób ma wprowadzić zmiany przewidziane w ustawie.
Miejsce w hierarchii źródeł prawa
Rozporządzenie jest jednym ze źródeł prawa powszechnie obowiązującego, zajmując miejsce poniżej Konstytucji, ratyfikowanych umów międzynarodowych oraz ustaw. Musi być zgodne z ustawą i Konstytucją, nie może wprowadzać sprzecznych rozwiązań.
Podstawy i cechy rozporządzenia
Wydanie rozporządzenia wymaga prawidłowego upoważnienia, które powinno wskazywać:
- organ odpowiedzialny za jego wydanie (delegacja ustawowa),
- zakres spraw do uregulowania w rozporządzeniu,
- wytyczne dotyczące treści aktu.
Organ, który uzyskał upoważnienie, nie może przekazać go innemu organowi (zakaz subdelegacji). Możliwe jest jednak wspólne wydanie rozporządzenia przez kilka organów. W przypadku niewykonania obowiązków, organ ten może ponosić odpowiedzialność konstytucyjną.
Rozporządzenie musi dążyć do realizacji ustawy i nie może wykraczać poza zakres delegacji. Niedopuszczalne jest wprowadzanie rozwiązań nieznanych w ustawie oraz delegacja blankietowa, która pozostawia zbyt dużą swobodę w określeniu treści rozporządzenia. Kontrolę zgodności rozporządzenia z ustawą sprawuje Trybunał Konstytucyjny.
Delegacja ustawowa
Zgodnie z art. 92 Konstytucji, delegację ustawową mogą uzyskać tylko organy wymienione w Konstytucji, w tym:
- Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej,
- Rada Ministrów,
- Prezes Rady Ministrów,
- minister kierujący działem administracji rządowej,
- przewodniczący komitetu w składzie Rady Ministrów,
- Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji.
W przypadku opróżnienia urzędu Prezydenta, prawo do wydawania jego rozporządzeń przysługuje Marszałkowi Sejmu, a w razie jego niemożności – Marszałkowi Senatu.
