Równanie Einsteina
Równanie Einsteina, znane także jako równanie pola ogólnej teorii względności, opisuje związek między geometrią czasoprzestrzeni a rozkładem materii i energii. Jego podstawowa forma to:
gdzie:
- – tensor krzywizny Ricciego,
- – skalar krzywizny Ricciego,
- – tensor metryczny,
- – stała kosmologiczna,
- – tensor energii-pędu,
- – prędkość światła,
- – stała grawitacji.
Tensor metryczny jest symetryczny i ma 10 niezależnych składowych.
Interpretacja równania
Równanie Einsteina może być interpretowane jako równanie dla tensora metrycznego , który opisuje krzywiznę czasoprzestrzeni w odpowiedzi na rozkład materii i energii. Mimo prostego wyglądu, równanie to jest skomplikowane ze względu na nieliniowe zależności między tensorami. Rozwiązania analityczne są znane tylko w ograniczonych przypadkach, np. metryka Schwarzschilda dla sferycznie symetrycznych rozkładów masy.
Tensor Einsteina
W zastosowaniach astrofizycznych można pominąć stałą kosmologiczną, co pozwala na uproszczenie równania do postaci:
W tej formie lewa strona opisuje krzywiznę czasoprzestrzeni, a prawa jej zawartość energii i materii.
Nieliniowość równania
Równanie Einsteina składa się z 10 sprzężonych równań eliptyczno-hiperbolicznych. Nieliniowość odróżnia je od równań Maxwella i równania Schrödingera, które są liniowe.
Rozwiązania w próżni
W próżni, gdzie i , oraz przy , równanie Einsteina prowadzi do przestrzeni płaskiej (np. przestrzeń Minkowskiego) lub rozwiązania z metryką Schwarzschilda. Jeśli jest różne od zera, czasoprzestrzeń ma stałą krzywiznę, co opisuje Wszechświat de Sittera.
Równanie Einsteina, w połączeniu z równaniem geodezyjnym, stanowi fundament ogólnej teorii względności, ukazując, jak materia i energia kształtują krzywiznę czasoprzestrzeni.