„`html
Roger Penrose
Sir Roger Penrose (ur. 8 sierpnia 1931 w Colchesterze) to brytyjski fizyk teoretyczny, matematyk oraz filozof nauki. Jest profesorem matematyki na Uniwersytecie Oksfordzkim oraz członkiem Towarzystwa Królewskiego w Londynie. W 2020 roku otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za wykazanie, że ogólna teoria względności przewiduje istnienie czarnych dziur.
Dorobek naukowy
Fizyka teoretyczna
Penrose jest autorem wielu ważnych twierdzeń w fizyce, w tym twierdzenia o uwięzieniu oraz hipotezy kosmicznego cenzora. Dążył do stworzenia teorii kwantowej grawitacji za pomocą teorii twistorów i krytycznie odnosił się do teorii superstrun oraz inflacji kosmicznej.
Matematyka
W dziedzinie matematyki Penrose znany jest z parkietażu, który pokrywa płaszczyznę w sposób nieokresowy za pomocą dwóch rodzajów „kafelków”. Odkrycie to znalazło zastosowanie w naturze, w postaci kwazikryształów.
Filozofia i świadomość
W swoich książkach, takich jak Nowy umysł cesarza i Cienie umysłu, Penrose argumentuje, że ludzka świadomość ma niemechaniczny charakter i wymaga odniesienia do zjawisk kwantowych. Opracował także kwantową teorię świadomości Orch-OR we współpracy z Stuartem Hameroffem.
Popularyzacja nauki
Penrose aktywnie popularyzował naukę poprzez wykłady w prestiżowych instytucjach, w tym w londyńskim Royal Institution oraz w polskich ośrodkach naukowych, takich jak Centrum Nauki Kopernik.
Nagrody i zaszczyty
- 1985: Royal Medal
- 1988: Nagroda Wolfa w dziedzinie fizyki
- 2000: Order Zasługi
- 2008: Medal Copleya
- 2020: Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki
Penrose jest jedną z niewielu osób, które otrzymały zarówno Medal Copleya, jak i Nagrodę Nobla.
Upamiętnienie
Centrum Nauki Kopernik w Warszawie zorganizowało cykl wykładów pod nazwą „Drogi do rzeczywistości”, nawiązując do tytułu jego książki.
Życie prywatne
Penrose jest synem psychiatry Lionela Penrose’a oraz Margaret Penrose. Jest agnostykiem i ma troje rodzeństwa, w tym znanego fizyka Olivera Penrose’a.
Publikacje
- Nowy umysł cesarza (1995)
- Natura czasu i przestrzeni (1996)
- Makroświat, mikroświat i ludzki umysł (1997)
- Cienie umysłu (2000)
- Droga do rzeczywistości (2006)
- Cykle Czasu (2011)
- Moda, wiara i fantazja w nowej fizyce Wszechświata (2018)
„`