Rodopy – Pasmo Górskie w Bałkanach
Rodopy (bułg. Родопи, gr. Ροδόπη) to pasmo górskie położone w południowej części Półwyspu Bałkańskiego, wchodzące w skład hercyńskiego Masywu Rodopskiego. Gór jest to stosunkowo zwarte, o długości około 240 km i szerokości do 100 km, z powierzchnią wynoszącą około 18 tys. km², z czego 14,5 tys. km² przypada na Bułgarię, a reszta na Grecję.
Geografia i Rzeźba Terenu
Rodopy dzielą się na dwie główne części:
- Rodopy Zachodnie: Wyższe, z najwyższym szczytem Golam Perelik (2191 m n.p.m.).
- Rodopy Wschodnie: Niższe, z szczytem Wejkata (1463 m n.p.m.).
Granice między tymi częściami wyznaczają doliny Kajalijki, Borowicy, Ardy i Wyrbicy. Rzeźba terenu jest zróżnicowana, z gnejsami, wapieniami oraz miejscami granitami. W Rodopach Zachodnich występują głębokie doliny rzeczne, podczas gdy Rodopy Wschodnie mają charakter płaskowyżu.
Klimat i Przyroda
Klimat w Rodopach Zachodnich jest górski, natomiast w Rodopach Wschodnich ma charakter przejściowy między śródziemnomorskim a umiarkowanym. Na południowych zboczach dominują zarośla kserofilne, a północne porastają lasy dębowe i bukowe. W Rodopach Zachodnich występują również lasy iglaste.
Gospodarka i Wydobycie
Niższe partie gór, szczególnie w Rodopach Wschodnich, są wykorzystywane do uprawy tytoniu i winorośli. W Rodopach Zachodnich eksploatuje się lasy oraz złoża rud metali, takich jak żelazo, chrom i polimetale. W regionie znajdują się również źródła wód mineralnych, co sprzyja rozwojowi uzdrowisk.
Osadnictwo i Kultura
Rodopy są rzadko zaludnione. W Rodopach Zachodnich, głównie w obwodzie Smolan, znajduje się duża społeczność Pomaków, a w Rodopach Wschodnich, w obwodzie Kyrdżali, mniejszość turecka. W greckiej części gór przetrwała ludność bułgarska, która w XIX wieku dominowała w tym regionie.
Nazwa „Rodopy” prawdopodobnie pochodzi z trackiego określenia rod opa, co oznacza „czerwona woda”.