Rodele
Rodele (niem. Rodehlen) to osada w Polsce, znajdująca się w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Barciany. W latach 1975–1998 miejscowość ta była częścią województwa olsztyńskiego. Do sołectwa Rodele należą także miejscowości Dębiany, Gumniska i Markławka. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 591.
Historia
Nazwa wsi pochodzi z języka pruskiego i oznacza „rudy”. Rodele zostały po raz pierwszy wymienione w dokumentach w 1419 roku, a ich lokacja datowana jest na 1427 rok. Wieś została założona na prawie chełmińskim, a jednym z jej rycerzy był Tomasz Salmon. W 1437 roku czynsz z Rodel opłacany był z pięciu włók.
W XVII-XIX wieku osada była własnością rodu von Schwerin. W 1859 roku Adela von Schwerin otrzymała Rodele i Dębiany jako prezent ślubny. W 1913 roku majątek wraz z folwarkiem obejmował 643 ha. Ostatnimi właścicielami przed II wojną światową byli Werner von Alvensleben oraz jego następcy.
Po wojnie w Rodelech utworzono PGR, który funkcjonował jako samodzielny zakład rolny do jego likwidacji. Zakład Rolny Rodele obejmował także obiekty w Gumniskach i Markławce.
Pałac
W Rodelech znajduje się eklektyczny pałac, wzniesiony w latach 1859–1861, na rzucie prostokąta, dwupoziomowy. Posiada dwa ryzality oraz reprezentacyjne wejście z wysokim podjazdem. Wokół pałacu rozciąga się park krajobrazowy, z dwoma stawami i cmentarzem rodowym, urządzony w drugiej połowie XIX wieku.
Przed II wojną światową pałac należał do rodziny von Alvensleben. Po wojnie był użytkowany przez PGR, w którym mieściły się biura i mieszkania pracownicze. Po gruntownym remoncie, od 2001 roku, pałac jest w rękach prywatnych.
Bibliografia
- Rudolf Grenz, „Der Kreis Rastenburg”, Marburg/Lahn, 1976.
- „Kętrzyn z dziejów miasta i okolic”, wyd. „Pojezierze”, Olsztyn, 1978.
- Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996.
- Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, „Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich”, Olsztyn, 2001.
