Robert Stiller

„`html

Robert Reuven Stiller

Robert Reuven Stiller (1928–2016) był polskim tłumaczem, pisarzem i językoznawcą pochodzenia żydowskiego. Urodził się w Warszawie w katolickiej rodzinie polskich Żydów, a swoje dzieciństwo spędził na Białorusi. W 1947 roku odszedł od katolicyzmu i wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej. Ukończył studia z zakresu polonistyki oraz slawistyki, dziennikarstwa, indologii i nordystyki.

Twórczość i działalność

Stiller był autorem wielu książek, esejów oraz sztuk teatralnych. Był współzałożycielem żydowskiej gminy reformowanej w Polsce oraz propagatorem judaizmu reformowanego. Jego wiersz „Serce generała” opiewał Karola Świerczewskiego. Publikował artykuły w „Literaturze na Świecie” oraz kierował wydawnictwem Rekontra w latach 1984–1986. W 2001 roku założył Żydowską Gminę Reformowaną, a w 2002 roku został prezesem Stowarzyszenia Kultury Żydowskiej „Keszer”. W 2005 roku kandydował do Sejmu.

Był kustoszem Muzeum Azji i Pacyfiku oraz prowadził Studium Sztuki Przekładu w Warszawie. Stiller deklarował znajomość ponad 30 języków, w tym angielskiego, niemieckiego, francuskiego, rosyjskiego oraz hebrajskiego. Jego żoną była piosenkarka Nina Stiller.

Poglądy i kontrowersje

W latach 40. XX wieku Stiller był związany z lewicą. Twierdził, że zerwał z Polską Partią Socjalistyczną, co spotkało się z niechęcią ze strony Związku Literatów Polskich. W 2001 roku ujawnił, że był obserwowany przez Służbę Bezpieczeństwa przez cztery lata. Był także zdeklarowanym feministą.

Współpraca z Służbą Bezpieczeństwa

Według dokumentów IPN, Stiller był tajnym współpracownikiem Służby Bezpieczeństwa w latach 1955–1981, pozostawiając 20 tomów donosów. Stwierdził, że dokumenty te są fałszywe.