Opis riksz
Riksza to pojazd napędzany siłą ludzkich mięśni, używany do transportu osób, który wywodzi się z Azji. Prawdopodobnie wynaleziony w Japonii w drugiej połowie XIX wieku, riksza była początkowo pojazdem pchanym przez jedną osobę, a później przekształciła się w riksze rowerowe, które zrewolucjonizowały transport osobowy w Japonii i Azji Południowo-Wschodniej.
W miastach, takich jak Tokio, liczba riksz rosła do kilku tysięcy. Po I wojnie światowej, w wyniku rozwoju motoryzacji, liczba riksz pieszych spadła, ale ich popularność wzrosła ponownie w czasie kryzysu ekonomicznego i II wojny światowej. Riksze były wykorzystywane jako taksówki osobowe i towarowe, a ich konstrukcja opierała się na rowerze z dwuosobową ławką dla pasażerów.
Współczesne riksze
Dzisiaj riksze piesze i rowerowe są używane rzadziej, ale wciąż są obecne w najbiedniejszych krajach Azji oraz jako atrakcje turystyczne. Pojazdy te mają różnorodne konstrukcje:
- trójkołowce z siedziskiem dla 2-3 osób
- rowery z doczepionymi wózkami bocznymi
- tradycyjne riksze piesze z drewnianymi kołami
Riksze piesze są bardziej praktyczne w trudnych warunkach, takich jak monsun, dzięki dużym kołom i wysokiej osi. Często są ozdabiane ręcznymi malowidłami, co nadaje im unikalny charakter.
W krajach rozwiniętych, takich jak Holandia i Skandynawia, riksze są unowocześniane i wykorzystywane w lokalnym transporcie miejskim. Ich popularność rośnie w związku z modą na ekologię, a pojazdy te można wypożyczyć, zamówić jako taksówkę lub kupić.
Rodzaje riksz
- riksze piesze (od drugiej połowy XIX wieku do dziś)
- riksze rowerowe (od lat 20. XX wieku do dziś)
Riksze w Polsce
W Polsce riksze są mniej popularne niż w krajach zachodnich. Pojawiły się najpierw w Łodzi, a następnie w Warszawie, Krakowie i Wrocławiu. Wykorzystywane są głównie jako taksówki oraz nośniki reklamy mobilnej, a także jako element różnorodnych imprez.
