Rewolucje w Rosji 1917 roku
W 1917 roku w Rosji miały miejsce dwie kluczowe rewolucje: lutowa i październikowa. Rewolucja lutowa zakończyła panowanie caratu, wprowadzając liberalno-demokratyczną republikę, natomiast rewolucja październikowa doprowadziła do obalenia Rządu Tymczasowego przez bolszewików, co skutkowało ustanowieniem monopartyjnej dyktatury komunistycznej.
Rewolucja lutowa
Rewolucja lutowa rozpoczęła się w marcu 1917 roku (23 lutego według kalendarza rosyjskiego) w Piotrogrodzie. Przez cały rok miały miejsce strajki i manifestacje, głównie w związku z kryzysem żywnościowym i kontrowersjami dotyczącymi udziału Rosji w I wojnie światowej. Po abdykacji cara Mikołaja II, rząd tymczasowy przejął władzę, a Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich zaczęła odgrywać ważną rolę w polityce kraju.
Rząd Tymczasowy, kierowany przez księcia Gieorgija Lwowa, a później Aleksandra Kiereńskiego, nie zdołał jednak ustabilizować sytuacji, co prowadziło do rosnącego niezadowolenia społecznego. W czerwcu 1917 roku armia rosyjska rozpoczęła nieudane ofensywy, co jeszcze bardziej pogłębiło kryzys.
Rewolucja październikowa
Rewolucja październikowa miała miejsce na początku listopada 1917 roku, kiedy bolszewicy, pod wodzą Włodzimierza Lenina, przeprowadzili zbrojny przewrót. Po zajęciu kluczowych budynków w Piotrogrodzie, Rząd Tymczasowy został obalony, a bolszewicy ogłosili utworzenie Rady Komisarzy Ludowych.
Na II Zjeździe Rad bolszewicy zdobyli większość, co pozwoliło im na wprowadzenie wielu reform, w tym zniesienie kary śmierci i nacjonalizację banków. Mimo protestów ze strony mienszewików i eserowców, bolszewicy umocnili swoją władzę, a demokratyczne wybory do Zgromadzenia Ustawodawczego zostały zignorowane.
Skutki rewolucji
- Ustanowienie rządów bolszewickich
- Nacjonalizacja przemysłu i banków
- Wprowadzenie kontrola robotniczej nad przedsiębiorstwami
- Rozwiązanie Zgromadzenia Ustawodawczego jako kontrrewolucyjnego
Bolszewicy wprowadzili szereg dekretów, w tym ośmiogodzinny dzień pracy i oddzielenie państwa od cerkwi. W 1918 roku utworzyli Armię Czerwoną oraz obozy koncentracyjne (łagry), które później przekształciły się w system Gułagu.
Podsumowanie
Rewolucje w Rosji w 1917 roku były kluczowymi wydarzeniami, które całkowicie odmieniły polityczny krajobraz kraju, prowadząc do ustanowienia rządów bolszewickich i wprowadzenia radykalnych reform społecznych i gospodarczych.
