Rewolucja przemysłowa
Rewolucja przemysłowa to proces zmian technologicznych, gospodarczych, społecznych i kulturalnych, który rozpoczął się w XVIII wieku w Anglii i Szkocji. Zmiana ta wiązała się z przejściem od gospodarki rolniczej do mechanicznej produkcji fabrycznej.
Etymologia
Termin „rewolucja przemysłowa” został po raz pierwszy użyty przez francuskiego dyplomatę Louisa-Guillaume’a Otto w 1799 roku. Zyskał on popularność w literaturze XIX wieku, m.in. dzięki Friedrichowi Engelsowi i Arnoldowi Toynbee’owi.
Przewrót w przemyśle włókienniczym
Rewolucja przemysłowa rozpoczęła się od przemysłu włókienniczego. Kluczowe wynalazki, takie jak:
- Latające czółenko mechaniczne – wynalezione przez Johna Kaya w 1733 roku, zrewolucjonizowało tkactwo.
- Przędząca Jenny – wynalazek Jamesa Hargreavesa z 1764 roku, który umożliwiał równoczesne wytwarzanie kilku nici.
- Muł Cromptona – udoskonalenie przędzalni przez Samuela Cromptona w 1779 roku.
Ważnym krokiem była również modernizacja silnika parowego przez Jamesa Watta, co przyczyniło się do powstania fabryk przędzalniczych w 1784 roku.
Przewrót w hutnictwie i metalurgii
W XVIII wieku rozwijała się także metalurgia. Abraham Darby jako pierwszy wytopił surówkę przy użyciu koksu, co zwiększyło wydajność produkcji stali. W 1856 roku Henry Bessemer opatentował metodę produkcji stali, co miało duże znaczenie dla dalszego rozwoju przemysłu.
Transport i komunikacja
W 1807 roku zbudowano pierwszy statek parowy, a w latach 1814-1825 George Stephenson stworzył pierwszy parowóz. Powstała sieć kolejowa, co znacznie ułatwiło transport towarów.
Skutki rewolucji przemysłowej
Rewolucja przemysłowa miała daleko idące skutki społeczne i gospodarcze:
- Urbanizacja i migracja ludności do miast.
- Zmiany w strukturze zatrudnienia – wzrost znaczenia przemysłu.
- Powstanie związków zawodowych oraz ruchu robotniczego.
- Rozwój transportu i komunikacji.
- Industrializacja oraz mechanizacja rolnictwa.
Postacie epoki
Do ważnych postaci rewolucji przemysłowej należą:
- James Watt – wynalazca silnika parowego.
- George Stephenson – twórca lokomotywy.
- Henry Bessemer – innowator w produkcji stali.
Podsumowanie
Rewolucja przemysłowa to kluczowy okres w historii, który zrewolucjonizował zarówno produkcję, jak i życie społeczne, prowadząc do powstania nowoczesnych społeczeństw przemysłowych.
