Wielka Proletariacka Rewolucja Kulturalna
Wielka Proletariacka Rewolucja Kulturalna, zainicjowana przez Mao Zedonga w 1966 roku, miała na celu eliminację politycznych rywali i wdrożenie ideologii maoizmu. Choć formalnie zakończona w 1969 roku, jej skutki trwały do aresztowania tzw. bandy czworga w 1976 roku.
Tło polityczne
Po katastrofalnej kampanii wielkiego skoku (1958-1962), Mao został odsunięty od władzy, a kierownictwo objęli pragmatyczni politycy, w tym Liu Shaoqi i Deng Xiaoping. Szybko rozpoczęli działania na rzecz odbudowy gospodarki, co niepokoiło Mao, który planował powrót do władzy.
1976: Koniec rewolucji
Śmierć Zhou Enlaia 8 stycznia 1976 roku stała się impulsem do wielkich protestów na placu Tian’anmen. Rządząca banda czworga próbowała wykorzystać zamieszki do usunięcia swoich rywali. 9 września 1976 roku zmarł Mao Zedong, a po jego śmierci władza przeszła w ręce Hua Guofenga. Banda czworga, zaniepokojona nową sytuacją, rozpoczęła walkę o wpływy.
W październiku 1976 roku doszło do aresztowania członków bandy czworga, co zostało przyjęte z entuzjazmem przez społeczeństwo i uznano za koniec rewolucji kulturalnej.
Po rewolucji
Po aresztowaniu bandy czworga Hua Guofeng objął pełnię władzy, jednak nie spełnił oczekiwań społeczeństwa. W 1977 roku, pod rosnącym wpływem Deng Xiaopinga, rozpoczęły się reformy gospodarcze, a w 1978 roku przyjęto nową konstytucję. Deng promował hasło „szukać prawdy w faktach”, co przyczyniło się do dalszych reform.
W 1980 roku rozpoczął się proces członków bandy czworga, którzy zostali skazani za działalność antypartyjną. Jiang Qing i Zhang Chunqiao otrzymali kary śmierci (zamienione na dożywotnie więzienie), a Wang Hongwen i Yao Wenyuan na 20 lat więzienia.
Podsumowanie
Wielka Proletariacka Rewolucja Kulturalna miała ogromny wpływ na Chiny, prowadząc do politycznych represji i chaosu. Jej zakończenie otworzyło nowy rozdział w historii kraju, z reformami inicjowanymi przez Deng Xiaopinga, które zmieniły kierunek chińskiej polityki i gospodarki.
