Relatywizm: Wprowadzenie
Relatywizm to filozoficzny pogląd, wedle którego prawdziwość wypowiedzi ocenia się wyłącznie w kontekście systemu, w którym są formułowane. Oznacza to, że nie istnieją zdania o absolutnej prawdziwości, a ocena każdego sądu zależy od przyjętych założeń, poglądów i podstaw kulturowych.
Prawda w ujęciu relatywistycznym
Relatywizm prawdy zakłada, że prawdziwość sądów jest względna i zależy od wielu czynników, takich jak kultura, język czy kontekst. W przeciwieństwie do tego, absolutyzm twierdzi, że prawda jest bezwzględna i niezależna od zewnętrznych okoliczności. Jak zauważa Harvey Siegel, relatywizm może być samoniszczący, ponieważ jego obrona może wymagać rezygnacji z samej idei relatywizmu.
Spektrum relatywizmu
Relatywizm pojawia się w różnych prądach filozoficznych i artystycznych, przyjmując różne znaczenia. W jego słabszej formie zwraca się uwagę na wspólne podstawy pojęciowe, które są konieczne do porozumienia. W skrajnej formie relatywizm może być bliski solipsyzmowi, rozciągając się na sądy dotyczące rzeczywistości fizycznej.
Rodzaje relatywizmu
- Relatywizm poznawczy: Stwierdza, że badanie innej kultury odbywa się za pomocą kategorii poznawczych z własnej kultury, co wpływa na relację badacza do badanej kultury.
- Relatywizm etyczny: Głosi, że wartości oraz normy są względne, zmieniają się w czasie i są zależne od kontekstu oraz oceniającego.
W szczególności istnieje również odmiana relatywizmu zwana indywidualizmem, która kładzie nacisk na cechy jednostkowe.
