Relacje przechodnie i przeciwprzechodnie
Relacja przechodnia (tranzytywna) to taka, która spełnia warunek: jeśli istnieją pary (x, y) oraz (y, z), to także istnieje para (x, z). Formalnie, relacja jest przechodnia, jeśli:
Równoważnie, jest przechodnia, gdy Przechodniość jest kluczowym elementem praporządków oraz relacji równoważności i porządków częściowych.
Przykłady relacji przechodnich
- Relacje równoważności (np. równość)
- Relacje częściowego porządku:
- niewiększość (⩽) i niemniejszość (⩾)
- zawieranie zbiorów (⊆, ⊇)
- podzielność w zbiorze liczb naturalnych
- Porządki ostre (ścisłe):
- relacje mniejszości (<) i większości (>)
- bycie przodkiem (wstępnym)
- braterstwo rodzone
Relacje przeciwprzechodnie
Relacje przeciwprzechodnie (atranzytywne) są takie, że jeśli zachodzi relacja dla par (x, y) i (y, z), to nie zachodzi dla pary (x, z). Przykłady obejmują:
- Prostopadłość prostych na płaszczyźnie
- Wynik w grze papier, kamień, nożyce
Relacje nieprzechodnie
Niektóre relacje nie są ani przechodnie, ani przeciwprzechodnie, do takich należą:
- Różność „”
- Przecinanie się zbiorów
- Względna pierwszość liczb
- Prostopadłość prostych w trójwymiarze
- Liniowa niezależność wektorów
- Przemienność funkcji
- Współpłaszczyznowość prostych lub wektorów
- Podgrupa normalna
- Rodzicielstwo (np. wyjątki przez kazirodztwo)
Podsumowanie
Relacje przechodnie i przeciwprzechodnie są kluczowymi pojęciami w matematyce, szczególnie w teorii zbiorów i porządków. Zrozumienie ich właściwości jest istotne dla analizy różnych struktur matematycznych.