Reguła Markownikowa
Reguła Markownikowa to zasada, która określa kierunek reakcji addycji do podwójnego wiązania węgiel-węgiel (−C=C−). Została sformułowana przez rosyjskiego chemika Władimira Markownikowa w 1869 roku.
Opis zasady
Reguła ta wskazuje, że w reakcjach addycji do wiązań −C=C− w związkach organicznych, atomy lub grupy o mniejszej elektroujemności przyłączają się do atomu węgla, który ma już więcej atomów lub grup o właściwościach elektrododatnich.
Można to uprościć w następujący sposób:
- Bardziej elektroujemna grupa przyłącza się do atomu węgla z mniejszą liczbą atomów wodoru.
- Bardziej elektrododatnia grupa przyłącza się do atomu węgla z większą liczbą atomów wodoru.
Upraszczając, reguła działa poprawnie tylko wtedy, gdy żaden z atomów węgla przy podwójnym wiązaniu nie jest połączony z atomami bardziej elektrododatnimi niż wodór.
Ograniczenia reguły
Reguła Markownikowa nie odnosi się do wszystkich reakcji addycji do wiązań −C=C−. Spełnia się jedynie w przypadku mechanizmów jonowych, zwanych jednocząsteczkowymi (Ae1). W sytuacjach, gdy reakcja przebiega innym mechanizmem, może wystąpić addycja „antymarkownikowska”.
Przykładem takiej reakcji jest addycja wodorosilanów (HSiR3) do alkenów, która zachodzi niezgodnie z regułą Markownikowa.
