Receptory Rozpoznające Wzorce (PRR)
Receptory rozpoznające wzorce (PRR) to komórkowe receptory, które odgrywają kluczową rolę w nieswoistej odpowiedzi immunologicznej organizmu. Ich zadaniem jest wczesne wykrywanie patogenów, takich jak bakterie, wirusy, grzyby i pierwotniaki, które przekraczają bariery ochronne organizmu.
Mechanizm Działania PRR
PRR uruchamiają sygnały prowadzące do reakcji odpornościowej po wykryciu charakterystycznych molekularnych wzorców patogenów. Receptory te rozpoznają różnorodne struktury, w tym:
- Polisacharydy na powierzchni bakterii, jak mannany
- Peptydoglikany, obecne w ścianie komórkowej bakterii
- Specyficzne sekwencje DNA i RNA patogenów
- Białka zawierające aminokwas N-formylometioninę
- Lipopolisacharydy (LPS) bakterii Gram-ujemnych
- Inne struktury, takie jak glukany i chityna
Typy PRR
Ekspresja receptorów zachodzi w różnych komórkach, m.in. w komórkach układu immunologicznego oraz nabłonkowych. PRR wykrywają dwa rodzaje cząsteczek:
- Pathogen-associated molecular patterns (PAMP) – związane z patogenami
- Damage-associated molecular patterns (DAMP) – związane z uszkodzeniami komórek
PRR dzielą się na trzy główne klasy:
- Receptory wydzielane – opsoniny ułatwiające fagocytozę
- Receptory powierzchniowe – uczestniczące w rozpoznawaniu PAMP
- Receptory aktywujące komórki – znajdujące się na wielu typach komórek, ostrzegające o infekcji
Rodzaje PRR
Wyróżnia się kilka klas PRR:
- Receptory toll-podobne (TLR)
- Receptory NOD-podobne (NLR)
- Receptory RIG-I-podobne (RLR)
- Receptory lektynowe typu C (CLC)
Receptory PRR są istotne nie tylko w kontekście wykrywania patogenów, ale również w odpowiedzi na uszkodzenia tkanek, co wpływa na aktywację mechanizmów obronnych organizmu.
Podsumowanie
Receptory rozpoznające wzorce (PRR) są kluczowym elementem układu odpornościowego, umożliwiającym szybkie i skuteczne rozpoznawanie oraz reagowanie na różnorodne zagrożenia patogenne. Przez różnorodność receptorów i ich lokalizację w organizmie, PRR pełnią istotną funkcję w utrzymaniu zdrowia i ochronie przed infekcjami.
