Ready-made w sztuce
Termin ready-made (fr. objet trouvé) odnosi się do przedmiotów codziennego użytku lub odpadków, które zostały przekształcone w dzieła sztuki poprzez umiejscowienie ich w nowym kontekście. Koncepcja ta została wprowadzona przez Marcela Duchampa, a jej celem było nadanie nowego sensu zwykłym przedmiotom.
Początki ready-made
Pierwszym ready-made był Koło rowerowe, zaprezentowane przez Duchampa w 1913 roku. Było to odwrócone koło przymocowane do stołka, co umożliwiało interakcję z odbiorcą poprzez ruch. Kolejnym ważnym dziełem był Suszarka do butelek z 1914 roku, uznawana za pierwszy „prawdziwy” ready-made.
Najbardziej kontrowersyjnym ready-made była Fontanna – ceramiczny pisuar, który Duchamp podpisał nazwiskiem fikcyjnego producenta R. Mutta. Został on zaprezentowany na wystawie w 1917 roku, jednak został usunięty z powodu negatywnej reakcji krytyków, co później uznano za przełom w sztuce.
Krytyka sztuki i wpływ na ruchy artystyczne
W 1919 roku Duchamp sparodiował Mona Lisę, dodając do obrazu wąsik i bródkę, a pod nim umieszczając napis L.H.O.O.Q., co jest grą fonetyczną. Duchamp podważył dotychczasowe podejście do sztuki, które koncentrowało się na estetyce, a jego ready-mades stały się inspiracją dla ruchu dadaistycznego w latach 1916-1920 oraz dla późniejszego pop-artu w latach 50. i 60. XX wieku. Miał także znaczący wpływ na rozwój sztuki konceptualnej.
Bibliografia
- Piotr Szubert, Sztuka świata, Wydawnictwo Arkady, 1996, s. 109-113.
- Rosalind E. Krauss, Passages in Modern Sculpture, The Mit Press, s. 69-103.
