Rasa

Definicja rasy

Rasa to grupa organizmów w obrębie jednego gatunku, zdolna do rozmnażania w warunkach naturalnych, posiadająca wspólne pochodzenie i cechy, które odróżniają ją od innych organizmów tego samego gatunku. Proces powstawania ras nazywa się rasogenezą. W przeszłości, termin ten był używany jako kategoria systematyczna, jednak obecnie został częściowo zastąpiony przez pojęcie podgatunku.

Antropologia

Pojęcie rasy ludzkiej jest niejednoznaczne. Klasyfikacja może opierać się na kolorze skóry, wyglądzie zewnętrznym lub pochodzeniu. Badania DNA wskazują, że w sensie biologicznym nie istnieją wyraźnie oddzielone rasy wśród ludzi współczesnych.

Botanika

W botanice termin „rasa” odnosi się do bardziej specyficznego znaczenia, pokrywającego się z pojęciem rasy fenologicznej w zoologii. W kontekście roślin hodowlanych używa się pojęcia „kultywar”.

Zoologia

W zoologii wyróżnia się różne kategorie ras, w tym:

• Rasa geograficzna: zastąpiona przez podgatunek.
• Rasa fenotypowa: grupa o wspólnym fenotypie, używana nadal jako termin ogólny.
• Rasa ekologiczna: populacja związana z określonym biotopem.
• Rasa fenologiczna: populacja o zsynchronizowanym cyklu biologicznym.

Zootechnika

Terminy związane z rasą pojawiły się w literaturze zootechnicznej już w XVI wieku. Rasa w zootechnice definiowana jest jako:

• Grupa zwierząt tego samego gatunku, stworzona przez człowieka w celu uzyskania pożądanych cech.
• Populacja zwierząt gospodarskich z określonym pochodzeniem, przekazująca swoje cechy potomstwu.

Aby rasa mogła się utrzymać, musi liczyć co najmniej 5000 osobników obojga płci. Wyróżnia się trzy typy ras:

• Rasy prymitywne: powstałe w wyniku presji środowiskowej.
• Rasy kulturalne: powstałe w wyniku doboru sztucznego.
• Rasy przejściowe: powstałe ze skrzyżowania ras prymitywnych i kulturalnych.

Kynologia

Do końca XIX wieku pojęcie rasy psa nie miało odrębnej definicji. W 1880 roku brytyjski Kennel Club wprowadził zasady rejestracji psów, co zainicjowało formalne kształtowanie ras. Hodowla psów zaczęła się koncentrować na spełnianiu wymogów wzorców rasowych, co wpłynęło na rozwój genów odpowiedzialnych za różne cechy, często negatywnie.