Radon

Radon

Radon (Rn) to pierwiastek chemiczny z grupy gazów szlachetnych, odkryty w 1900 roku przez Friedricha Dorna. Jego najstabilniejszy izotop, ²²²Rn, jest produktem rozpadu radu i ma zastosowanie w radioterapii.

Właściwości fizyczne

Radon jest bezbarwnym, bezwonnym, radioaktywnym gazem o gęstości 9,73 kg/m³, co czyni go ośmiokrotnie cięższym od średniej gęstości gazów atmosferycznych. W temperaturze pokojowej jest niewidoczny, a schłodzony do −71 °C staje się żółty, a poniżej −180 °C przybiera pomarańczowo-czerwony kolor. Wydziela intensywną poświatę w wyniku swojej radioaktywności.

Promieniotwórczość

Radon emituje promieniowanie alfa, które charakteryzuje się niską przenikliwością, ale wysoką zdolnością jonizującą. Średnie stężenie ²²²Rn w powietrzu w Polsce wynosi około 10 Bq/m³, a jego promieniowanie odpowiada za 40-50% naturalnej dawki promieniowania dla mieszkańców. Radon może gromadzić się w budynkach, zwłaszcza w piwnicach, co stwarza zagrożenie dla zdrowia, prowadząc do uszkodzeń płuc i rozwoju nowotworów złośliwych.

Radon a zdrowie

W medycynie alternatywnej radon wykorzystywany jest w terapii, zwłaszcza w formie kąpieli radonowych, które mogą wspierać leczenie chorób narządów ruchu, cukrzycy i schorzeń ginekologicznych. Należy jednak uważać na przedawkowanie, które może prowadzić do uszkodzeń DNA i choroby popromiennej.

Właściwości chemiczne

Mimo że radon jest gazem szlachetnym i teoretycznie obojętnym chemicznie, znane są jego związki, takie jak fluorki (RnF₂, RnF₄, RnF₆) i chlorek (RnCl₄). Związki te są nietrwałe i nie mają praktycznego zastosowania.

Izotopy radonu

Naturalnie występują cztery izotopy radonu, powstające w wyniku rozpadu uranu i toru. Izotop ²²²Rn ma najdłuższy czas półtrwania (3,8 dnia) i jest głównym izotopem spotykanym w naturze. Istnieje także około 30 innych izotopów, które zostały wytworzone sztucznie.