Rzeka Raba
Raba to rzeka w południowej Polsce, płynąca przez województwo małopolskie. 86% jej długości znajduje się w strefie karpackiej. Historia doliny Raby wskazuje na jej znaczenie jako głównej arterii komunikacyjnej, wokół której rozwijały się wsie i miasta. Nazwa „Raba” może mieć celtyckie korzenie.
Przebieg i charakterystyka
Raba ma swoje źródła w grzbiecie Obidowej, na wysokości około 774 m n.p.m. Zasilana jest potokami z Beskidu Orawsko-Podhalańskiego. Rzeka kończy swój bieg w Wiśle, w pobliżu Uścia Solnego, jako prawobrzeżny dopływ. Długość Raby wynosi 132 km, a powierzchnia zlewni to 1537,1 km².
Bieg Raby dzieli się na trzy zasadnicze części:
- Bieg górny: 60 km, średni spadek 8,5‰.
- Bieg środkowy: 34 km, średni spadek 2,3‰.
- Bieg dolny: 43 km, średni spadek 0,6‰.
W górnym biegu Raba ma charakter górski z kamienistym dnem i licznych dopływów. Poniżej Zbiornika Dobczyckiego rzeka meandruje po żwirowym podłożu. W dolnym biegu płynie głębokim korytem, ale wciąż z trudnościami w osiągnięciu typowo nizinnym odcinków.
Dopływy i zlewnia
Do zlewni Raby należą rzeki Mszanka i Stradomka, która jest jej największym prawobrzeżnym dopływem. Na odcinku ujściowym rzeka nie przyjmuje dodatkowych dopływów, a jej dorzecze jest wyjątkowo wąskie.
Problemy ekologiczne
W dolnym biegu Raba odbiera zanieczyszczenia, w tym ścieki bytowo-gospodarcze i przemysłowe. Wody Raby są wykorzystywane do celów komunalnych i przemysłowych, głównie w Bochni.
Przyroda
- W wodach Raby występuje rak rzeczny.
- W przeszłości w starorzeczach między Pcimiem a Lubniem żyły żółwie błotne.
Większe miejscowości
Raba przepływa przez takie miejscowości jak: Bochnia, Myślenice, Dobczyce, Pcim, Rabka-Zdrój, Raba Niżna, Raba Wyżna, Chabówka, Mszana Dolna oraz Gdów.
Granice geograficzne
Rzeka przepływa przez Beskidy Zachodnie, Pogórze Zachodniobeskidzkie oraz Kotlinę Sandomierską, będąc granicą między Beskidem Makowskim a Beskidem Wyspowym.
Główne dopływy
- Poniczanka
- Słonka
- Krzyworzeka
- Mszanka
- Kasinianka
- Kaczanka
- Krzczonówka
- Trzemeśnianka
- Stradomka
- Babica
