PZL.37 Łoś – Opis i Historia
PZL.37 Łoś to polski średni bombowiec, wyprodukowany przez Państwowe Zakłady Lotnicze. Jego konstrukcja była całkowicie metalowa, a załoga składała się z czterech osób: dowódcy-obserwatora, pilota, strzelca i strzelca-radiotelegrafisty.
Historia Rozwoju
Oblot pierwszego prototypu miał miejsce w grudniu 1936 roku, a budowa drugiego prototypu zakończyła się w kwietniu 1937 roku. Po wprowadzeniu poprawek i zakończeniu prób, Wojskowa Komisja Odbiorcza zatwierdziła budowę seryjną w 1938 roku. Pierwsze samoloty PZL.37A trafiły do jednostek w czerwcu 1938 roku, jednak początkowe szkolenie było trudne z powodu nowoczesności konstrukcji. Wersja B została wprowadzona do użytku na początku 1939 roku, a wersja C była przeznaczona na eksport.
Wojna Obronna 1939
Wybuch II wojny światowej zastał Łosie w jednostkach bombowych. W dniach 4-5 września 1939 roku przeprowadzono kilka ataków na niemieckie kolumny pancerne. Mimo lokalnych sukcesów, straty wśród polskich bombowców były znaczne – 26 Łosi z 46 użytych w Rumunii nie powróciło do służby.
Problemy Konstrukcyjne
Łoś odznaczał się nowatorskimi rozwiązaniami, które jednak przyniosły wiele problemów, m.in. w zakresie sterowności i bezpieczeństwa. Wśród trudności wymienia się:
- Małe siły na sterach prowadzące do wzmocnień i wypadków.
- Niską efektywność na lotniskach o słabej nawierzchni.
- Wysoką cenę produkcji, przekraczającą 450 tys. zł.
Ocena Historyczna
Samolot Łoś, choć nowoczesny jak na swoje czasy, był używany w sposób niezgodny z przeznaczeniem. Polskie Naczelne Dowództwo nie dostrzegało właściwej roli lotnictwa, co wpłynęło na jego efektywność w czasie wojny. Pojawiły się różne opinie na temat jego konstrukcji, wskazujące na opóźnienia w budowie bardziej potrzebnych maszyn.
Rekonstrukcja i Dziedzictwo
Obecnie brak zachowanych egzemplarzy PZL.37 Łoś, choć w 2012 roku w Polskich Zakładach Lotniczych w Mielcu powstał model w skali 1:1, który został zaprezentowany publiczności. Znaleziono również fragmenty samolotu, które są przechowywane w muzeach.
Podobne Konstrukcje
- Lioré et Olivier LeO 451
- Handley Page Hampden
- North American B-25 Mitchell
PZL.37 Łoś pozostaje przykładem polskiego dorobku inżynieryjnego, mimo licznych wyzwań i ograniczeń, które towarzyszyły jego eksploatacji.
