Purim – Święto Losów
Purim (hebr. פורים) to radosne święto żydowskie, które ma swoje korzenie w biblijnej Księdze Estery. Upamiętnia wydarzenia z V wieku p.n.e., kiedy to Żydzi zostali ocaleni od zagłady zaplanowanej przez Hamana, wysokiego dostojnika perskiego. Haman, nie mogąc znieść odmowy oddania pokłonu przez Mardocheusza, postanowił zgładzić wszystkich Żydów. Estera, żona króla Achaszwerosza, interweniowała, ratując swój naród.
Geneza święta
W Księdze Estery opisana jest historia Haman i jego planów zagłady Żydów, które miały się odbyć 13 lub 14 dnia miesiąca Adar. Estera, modląc się i pościąc, zorganizowała ucztę, na której ujawniła Hamanowe zamiary, co doprowadziło do jego śmierci oraz zagłady jego synów. Powstanie święta jest zapisane w biblijnej Księdze Estery.
Obchody święta
- Post Estery: Dzień przed Purim, 13 dnia Adar, Żydzi poszczą od świtu do zmierzchu.
- Odczyt Księgi Estery: W synagogach odczytywana jest Megillat Ester, a przy wzmiance o Hamanie zebrani hałasują.
- Świętowanie: 14 dnia Adar zakazane są posty i żałoba. Modlitwy zawierają dodatkowe błogosławieństwa, a posiłki są okazją do radości.
- Tradycje: Spożywanie „hamantaszy”, rozdawanie jałmużny, organizacja przedstawień i zabaw.
Lokalne święta
W niektórych społecznościach obchodzone są lokalne „Specjalne Purimy”, związane z ważnymi wydarzeniami. Przykładem jest „Kowieński Purim”, który upamiętnia nadanie przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego praw dla lokalnych Żydów w 1783 roku.
Kinematografia
Purim zainspirował także kinematografię. W 1937 roku powstał polski film „Błazen purymowy” (jid. „Der Purimszpiler”), a w 2000 roku „Cud purymowy” w reżyserii Izabelli Cywińskiej.
Podsumowanie
Purim to święto radości i nadziei, upamiętniające ocalenie Żydów przed zagładą. Jego obchody łączą modlitwę, radość, tradycje kulinarne oraz wspólne zabawy, które wzbogacają żydowską kulturę i wspólnotę.
