Psychoterapia systemowa

Psychoterapia systemowa

Psychoterapia systemowa to podejście terapeutyczne, które koncentruje się na interakcji i dynamice w systemach rodzinnych. Rozwijała się w USA w latach 40. i 50. XX wieku, a jej podstawą jest cyrkularna przyczynowość, gdzie elementy systemu wzajemnie na siebie wpływają.

Podziały psychoterapii systemowej

• Kurt Ludewig (1995):
  • terapia strukturalna
  • terapia strategiczna
  • terapia systemowa
• Nichols (1984):
  • terapia komunikacyjna
  • terapia strukturalna
  • terapia strategiczna

Teoria systemów rodzinnych Murraya Bowena

Teoria ta skupia się na poziomach zróżnicowania „ja” w rodzinie, które wpływają na dynamikę relacji. Kluczowe pojęcia to:

• Poziom zróżnicowania „ja”: od fuzji do zróżnicowania.
• System emocjonalny rodziny nuklearnej: dążenie do autonomii i fuzja w relacjach.
• Projekcja rodzinna: przenoszenie niezróżnicowanego „ja” na dzieci.

Cele i techniki terapii Bowena

• Cele:
  • Inicjowanie eksternalizacji.
  • Różnicowanie „ja”.
• Techniki:
  • Genogram.
  • Analiza pokoleń.

Strukturalna terapia rodzin S. Minuchina

Rodzina postrzegana jest jako otwarty system, w którym równowaga między indywidualnością a przynależnością jest kluczowa. Ważne elementy to:

• Struktura rodziny jako sieć wymagań.
• Hierarchia w rodzinie.
• Granice i podsystemy.

Cele i techniki terapii strukturalnej

• Cele:
  • Zmiana struktury rodziny w kryzysie.
  • Regulacja granic.
• Techniki:
  • Przewartościowanie.
  • Odtwarzanie interakcji.
  • Restructuryzacja.

Strategiczna terapia rodzin

W tej terapii kluczowe jest zrozumienie, że zmiana jednego członka rodziny wpływa na cały system. Ważne koncepcje obejmują:

• Patologia jako wynik trudności w radzeniu sobie.
• Problemy wynikające z niewłaściwego podejścia do trudności.

Cele i techniki terapii strategicznej

• Cele:
  • Określenie konkretnych, osiągalnych celów.
• Techniki:
  • Definiowanie problemu.
  • Analiza dotychczasowych rozwiązań.
  • Tworzenie interwencji.

Systemowo-komunikacyjna terapia rodzin

Rozwijała się w latach 50. XX wieku i koncentruje się na komunikacji w systemach rodzinnych. Kluczowe założenia to:

• Rodzina jako system otwarty.
• Patologia jako zaburzenie systemu.

Aksjomaty komunikacji Watzlawicka

• Każde zachowanie jest komunikatem.
• Komunikat ma dwa aspekty: treści i relacji.
• Interakcje mogą być komplementarne lub symetryczne.

Podejście systemowo-komunikacyjne wprowadza również pojęcie podwójnego wiązania, które wskazuje na sprzeczne komunikaty w relacjach rodzinnych, prowadzące do trudności w komunikacji.