Psychoterapia behawioralna
Psychoterapia behawioralna to metoda leczenia zaburzeń psychicznych oparta na zasadach behawioryzmu, koncentrująca się na zachowaniach człowieka jako reakcjach na bodźce otoczenia. W tej formie terapii kluczowe jest podejście tu i teraz, co oznacza, że mniej uwagi poświęca się przeszłym wydarzeniom.
Terapeuta w psychoterapii behawioralnej pełni rolę aktywną i dyrektywną, wspierając pacjenta w zmianie niepożądanych zachowań. Pacjent z kolei jest traktowany jak uczeń, od którego oczekuje się gotowości do aktywnych zmian.
Fazy terapii
Proces terapii behawioralnej obejmuje cztery podstawowe fazy:
- Faza diagnostyczna: Zbieranie wywiadu i identyfikacja zaburzenia.
- Faza wzbudzania motywacji: Wzmacnianie pozytywnych oczekiwań pacjenta i zachęcanie do przejęcia odpowiedzialności za terapię.
- Faza zastosowania procedury terapeutycznej: Realizacja określonych technik terapeutycznych.
- Faza utrwalania zmian: Ustalenie zadań, które pacjent wykonuje samodzielnie lub z pomocą rodziny.
Terapia ta zazwyczaj skupia się na konkretnych problemach, takich jak fobie, i obejmuje około 10 sesji, odbywających się raz w tygodniu.
Terapia behawioralna w leczeniu autyzmu
Terapie behawioralne odgrywają kluczową rolę w leczeniu zaburzeń ze spektrum autyzmu (ASD). Dwa powszechnie stosowane podejścia to:
- Analiza Zachowania Stosowana (ABA): Modyfikacja zachowań społecznych i komunikacyjnych.
- Terapia Behawioralna Pivotal Response (PRT): Wzmacnianie pozytywnych zachowań bez stosowania przemocy.
Czasy współczesne
Psychoterapia behawioralna, w połączeniu z psychoterapią poznawczą, przyczyniła się do rozwoju psychoterapii poznawczo-behawioralnej (CBT). CBT łączy techniki behawioralne z restrukturyzacją poznawczą oraz nowoczesnymi podejściami, takimi jak uważność (mindfulness) i relacje terapeutyczne.
W Polsce największą organizacją zrzeszającą terapeutów poznawczo-behawioralnych jest Polskie Towarzystwo Terapii Poznawczej i Behawioralnej.