Pseudonim artystyczny
Pseudonim artystyczny, znany również jako „nom de plume” lub „stage name”, to nazwa używana przez osoby publiczne przy podpisywaniu dzieł lub występach. Może być indywidualny, jak w przypadku Bolesława Prusa (Aleksander Głowacki), lub zbiorowy, gdy z jednego pseudonimu korzysta grupa autorów (np. Luther Blisset).
W literaturze
Amerykańska pisarka Catherine Nichols przeprowadziła eksperyment, wysyłając manuskrypt pod męskim pseudonimem. Odpowiedzi od wydawców były znacznie lepsze w przypadku męskiego nazwiska – 17 z 50 pozytywnie zareagowało na męski pseudonim w porównaniu do 2 na kobiecy. Siostry Brontë również używały pseudonimów: Charlotte jako Currer, Emily jako Ellis, a Anne jako Acton Bell. Maria Komornicka przyjęła pseudonim Piotr Włast, co kwestionowało jej tożsamość płciową. Przykładem długotrwałego użycia pseudonimu jest Elena Ferrante, a Maryla Szymiczkowa to twór dwóch autorów, Jacka Dehnela i Piotra Tarczyńskiego.
Przyczyny stosowania pseudonimów artystycznych
Pseudonimy artystyczne są stosowane z różnych powodów:
- Marketingowe:
- ze względu na zbyt długie lub trudne do wymówienia nazwisko
- w celu zwiększenia atrakcyjności medialnej
- Anonymowość: ukrycie prawdziwej tożsamości (np. Banksy)
- Oddzielanie twórczości: np. J.K. Rowling jako Robert Galbraith
- Równość szans: używanie męskich pseudonimów przez autorki dla zwiększenia szans na akceptację przez wydawców
Przykłady znanych pseudonimów artystycznych
Piosenkarze i muzycy
- Lana Del Rey – Elizabeth Woolridge Grant
- Lady Gaga – Stefani Joanne Angelina Germanotta
- Marilyn Monroe – Norma Jeane Mortenson
- Czesław Niemen – Czesław Wydrzycki
Pisarze
- Bolesław Prus – Aleksander Głowacki
- George Sand – Aurore Dudevant
- Janusz Korczak – Henryk Goldszmit
- Mark Twain – Samuel Clemens
Artyści
- Michał Anioł – Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni
- Rafael – Raffaello Santi
- Marc Chagall – Mojsza Zacharowicz Szagałow
- Canaletto – Giovanni Antonio Canal
- Nikifor – Epifaniusz Drowniak
- Donatello – Donato di Niccolò di Betto Bardi
- El Greco – Domenikos Theotokopulos
- Le Corbusier – Charles-Édouard Jeanneret-Gris