„`html
Przytyk – Informacje ogólne
Przytyk to miasto w Polsce, usytuowane w województwie mazowieckim, w powiecie radomskim, nad rzeką Radomką, w odległości 17 km od Radomia. Uzyskał lokację miejską około 1488 roku, a status miasta utracił w 1870 roku. Od 1 stycznia 2024 roku Przytyk odzyskał status miasta.
Historia
Miasto zostało założone przez Piotra z Podlodowa w 1333 roku i należało do rodziny Podlodowskich. W 1488 roku Przytyk uzyskał przywilej organizowania jarmarków, co przyczyniło się do jego handlowej atrakcyjności, szczególnie dzięki położeniu na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych. W XVII wieku miasto straciło na znaczeniu, a w 1831 roku miały miejsce walki z oddziałami polskimi.
W 1835 roku rodzina Kochanowskich straciła prawa do miasta. Przytyk był miejscem narodzin Wincentego Michalczewskiego, kapitana Wojska Polskiego.
Historia Żydów w Przytyku
Osadnictwo żydowskie w Przytyku rozwijało się od XVII wieku, osiągając 81% ogółu mieszkańców w 1921 roku. Społeczność żydowska prowadziła działalność handlową i rzemieślniczą, a także posiadała synagogę, która została zniszczona podczas II wojny światowej. W 1936 roku miały miejsce starcia uliczne, a w czasie wojny Żydzi zostali wysiedleni do gett.
Gospodarka
- Uprawa papryki oraz organizacja Ogólnopolskich Targów Papryki.
- Zakład Drzewny Gajewski – producent parkietów i wyrobów drewnianych.
- Zakład Mięsny TED – producent wędlin.
- Hurtownia okien i materiałów budowlanych Okno-Bud.
- Gospodarstwa agroturystyczne zrzeszone w Stowarzyszeniu Zalew Domaniów.
Oświata
Przytyk pełni rolę Gminnego Centrum Oświatowego, oferując szkołę podstawową i gimnazjum.
Zabytki
W Przytyku znajduje się kościół pod wezwaniem Znalezienia Krzyża Świętego, a także zdewastowany dwór z XIX wieku. Najstarszą budowlą w okolicy jest kościół pod wezwaniem Świętego Wawrzyńca, wybudowany w 1420 roku. Na cmentarzu parafialnym znajdują się kamienne płyty z XVI wieku oraz pomnik nagrobny Ignacego Dzianotta. W dzielnicy Piaski zachował się cmentarz żydowski z kilkoma macewami.
„`
