Przemysł chemiczny w Polsce
Na koniec 2003 roku, przemysł chemiczny w Polsce stanowił 10,1% wartości sprzedaży przemysłu ogółem. Mimo stałego wzrostu produkcji, tempo wzrostu tego sektora było niższe niż średnie dla całego przemysłu, co skutkowało spadkiem jego udziału w krajowej produkcji. Przemysł chemiczny zatrudnia około 200 tysięcy pracowników.
Charakteryzuje się dużą kapitałochłonnością oraz automatyzacją procesów, a jego działalność jest silnie uzależniona od źródeł surowców. W Polsce ważne jest zaplecze naukowo-badawcze i wykwalifikowana kadra, której zasoby przewyższają obecne potrzeby przemysłu.
Przemysł chemiczny jest także wodochłonny, co prowadzi do lokalizacji zakładów głównie w dorzeczu Wisły i Odry. Produkcja generuje agresywne odpady, które stanowią zagrożenie dla ludzi i środowiska.
Podziały przemysłu chemicznego
- Wielka chemia – produkcja tanich, masowo stosowanych substancji:
- Przemysł petrochemiczny – Płock, Gorlice, Gdańsk.
- Przemysł sodowy – Inowrocław, Kraków.
- Przemysł kwasu siarkowego – Tarnobrzeg.
- Przemysł nawozów sztucznych – Gdańsk, Włocławek, Puławy.
- Przemysł tworzyw sztucznych – zakłady petrochemiczne.
- Przemysł włókien sztucznych – Toruń, Łódź.
- Chemia niskotonażowa – drogie produkty w niewielkich ilościach:
- Przemysł farmaceutyczny – Warszawa, Poznań, Łódź.
- Przemysł kosmetyczny – Poznań.
- Przemysł środków pomocniczych – Bydgoszcz, Łódź.
- Przetwórstwo chemiczne – produkcja końcowych wyrobów:
- Przemysł gumowy – Olsztyn, Dębica.
- Przemysł farb i lakierów – Włocławek, Dębica.
- Przemysł koksochemiczny – Radlin, Zabrze.
Największe przedsiębiorstwa przemysłu chemicznego (dane z 2003 roku)
- Polski Koncern Naftowy ORLEN SA – 41,188 mld zł.
- Grupa „Lotos” SA – 5 mld zł.
- Zakłady Azotowe „Puławy” SA – 1,6 mld zł.
- Zakłady Chemiczne „Police” SA – 1,44 mld zł.
- Zakłady Azotowe „Anwil” SA – 1,26 mld zł.
- Rafineria Trzebinia – 1,13 mld zł.
- Zakłady Azotowe Kędzierzyn SA – 1,126 mld zł.
- Zakłady Azotowe „Tarnów” – 885 mln zł.
- Firma Chemiczna „Dwory” SA – 808 mln zł.
- Zakłady Chemiczne „Zachem” SA – 790 mln zł.
Największe przychody w polskim przemyśle chemicznym generują sektory petrochemii, nawozów i tworzyw sztucznych. W przeciwieństwie do krajów wysoko rozwiniętych, w Polsce przemysł farmaceutyczny i kosmetyczny ma mniejszy udział w przychodach przemysłu.
Bibliografia
- Informacje ze strony Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego.
