„`html
Przełęk – Wieś w Warmii i Mazurach
Przełęk, znany wcześniej jako Przełęk Wielki i Przełęk Mały, to wieś w Polsce, zlokalizowana w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Płośnica. W latach 1975–1998 miejscowość ta administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego. Wieś znajduje się przy drodze wojewódzkiej nr 544, pomiędzy Lidzbarkiem a Działdowem. Jej nazwa odnosi się do podmokłych terenów, podobnie jak sąsiednie wsie: Wielki Łęck i Mały Łęck.
Historia Przełęka
Przełęk został lokowany w 1328 roku na prawie chełmińskim na 42 włókach. Zakon krzyżacki nadał ziemie Klausowi z Zielenia oraz Walterowi ze Zgniłego Błota. Początkowo wieś nosiła nazwę Waltersgut, lecz nie przyjęła się.
Po założeniu, powstały dwa majątki: Przełęk Wielki (znajdujący się przy obecnej trasie Działdowo-Lidzbark) oraz Przełęk Mały (usytuowany nad rzeką Działdówką). W XVII wieku mieszkańcami byli m.in. Jakub, Feliks i Marcinn Rywoccy oraz Mikołaj i Albrecht Bagińscy.
Kościół i Zmiany Religijne
Kościół w Przełęku istniał już w XVI wieku. Po reformacji wieś znalazła się w Prusach Książęcych, gdzie dominował luteranizm. W XVII wieku kościół należał do rodu Rościszewskich, którzy, korzystając z prawa patronatu, wprowadzili katolicyzm, uzyskując wsparcie króla polskiego. W 1647 roku kościół był zrujnowany, lecz szybko odbudowany.
Demografia i Przemiany
W 1785 roku w Przełęku Małym znajdowało się 23 domy, a w Przełęku Wielkim 14. W 1848 roku liczba mieszkańców wynosiła 229 w Przełęku Małym i 158 w Przełęku Wielkim. Po I wojnie światowej część mieszkańców osiedliła się w Niemczech, a na ich miejsce przybyli koloniści niemieccy z Wołynia. Wśród dawnych mieszkańców pozostali Bagińscy i Pszczółkowscy.
W latach 1928–1933 przeprowadzono melioracje oraz uregulowano rzekę Działdówkę, co doprowadziło do osuszenia terenów i powstania łąk. W 1931 roku Przełęk Wielki i Przełęk Mały połączono w jedną wieś – Przełęk.
„`
