Przełęcz Radoszycka
Przełęcz Radoszycka, znana również jako Przełęcz Beskid nad Radoszycami, znajduje się na wysokości 684 m n.p.m. w Beskidzie Niskim, w pobliżu Radoszyc. Jest to istotny punkt komunikacyjny, łączący dolinę Osławicy na północy z doliną Laborca na południu. Graniczy z Polską i Słowacją.
Historia i znaczenie
Już w starożytności przełęcz była kluczowym punktem na szlaku handlowym między południem a północą Europy. W średniowieczu stanowiła trasę dla kupców sandomierskich, łącząc Polskę z Węgrami. Obecnie prowadzi przez nią droga wojewódzka nr 892 z Zagórza oraz droga wojewódzka nr 575 z Medzilaborec.
- Przejście graniczne Radoszyce-Palota działało od 1 lutego 2005 do 21 grudnia 2007.
- Wcześniej było to przejście turystyczne.
W okolicy przełęczy znajdują się kontrole Straży Granicznej, zwłaszcza w rejonie tzw. cudownego źródła.
Osadnictwo
Obszar wokół przełęczy był zasiedlany przez ludność polską i ruską od późnego średniowiecza. Po najazdach wojsk siedmiogrodzkich w 1657 roku, teren wymagał ponownego zasiedlenia. Do czasów wysiedleń w ramach akcji „Wisła” na przełęczy mieszkała ludność rusińska, która była związana kulturowo i gospodarczo, mimo podziału granicznego po 1918 roku.
Obiekty i szlaki turystyczne
Na przełęczy znajduje się obelisk z 1893 roku, niegdyś znak graniczny Królestwa Węgier. Grzbietem przez przełęcz prowadzi niebiesko znakowany szlak turystyczny, a równolegle do niego biegnie czerwony szlak słowacki.
Wydarzenia historyczne
Przełęcz Radoszycka była świadkiem ważnych wydarzeń w historii. 10 września 1939 roku wkroczyły przez nią okupacyjne wojska słowackie, a 23 czerwca 1941 roku przemaszerowały słowackie oddziały wspierające Niemców w wojnie przeciwko ZSRR.
Sąsiednie przełęcze
W sąsiedztwie Przełęczy Radoszyckiej znajdują się:
- Przełęcz Beskid nad Czeremchą
- Przełęcz Łupkowska
Bibliografia
- Beskid Niski. Mapa turystyczna, wyd. Compass, Kraków 2004
- Krukar W., Kryciński S., Luboński P., Olszański T.A. i in.: Beskid Niski. Przewodnik, wyd. II, Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Pruszków 2002
- Krygowski W.: Beskid Niski, Pogórze Ciężkowickie i Pogórze Strzyżowsko-Dynowskie, wyd. II, Sport i Turystyka, Warszawa 1977
