„`html
Przełajka – Dzielnica Siemianowic Śląskich
Przełajka to najmniejsza dzielnica Siemianowic Śląskich, zamieszkiwana przez 1352 osoby (dane z 2012 roku). Charakteryzuje się mieszkaniowo-rolniczym profilem i położona jest na północnych obrzeżach miasta. Graniczy m.in. z Piekarami Śląskimi i Wojkowicami, a rzeka Brynica wyznacza jej granice.
Nazwa
Nazwa „Przełajka” wywodzi się z historycznych form, takich jak „Przelaja” (1313) czy „Przelaika” (1619). W średniowiecznych dokumentach termin ten odnosił się do zobowiązań mieszkańców do uczestnictwa w polowaniach książęcych. Etymologicznie „przełaja” oznacza „ubocze” lub „bok”, co odnosi się do lokalizacji osiedla.
Historia
W XIII wieku Przełajka była wsią książęcą, funkcjonującą na prawie polskim. W 1313 roku książę Ziemowit nadał ją rycerzowi Przecławowi Dudkowi. W kolejnych stuleciach osada zmieniała właścicieli, m.in. rodzinę Krecików, która próbowała odbudować miejscowość po zniszczeniach wojennych. W 1726 roku hrabia Hugon I Henckel von Donnersmarck zbudował w Przełajce fryszerkę, a dobra te stały się częścią kompleksu dóbr siemianowickich. Do 1951 roku Przełajka była siedzibą gminy.
Architektura
W dzielnicy znajdują się następujące obiekty zabytkowe:
- Kapliczka bł. Jana Sarkandra
- Kapliczka św. Izydora (ul. Wiejska i Żniwna)
- Kapliczka na Sośniej Górze
- Kościół pw. Wniebowzięcia NMP (1951 r.)
Komunikacja
Przełajka jest dobrze skomunikowana dzięki czterem liniom autobusowym: 96, 196, 664 i 665 oraz nocnej linii 30N, łączącej dzielnicę z Chorzowem i Katowicami.
Bibliografia
- Zdzisław Janeczek, Od Sancovic do Siemianowic, Katowice 1993 r.
- Białas Jacek, Marcin, Andrzej, Przełajka Kronika Parafialna, Przełajka 1999 r.
„`
