Provosi – Ruch Kontrkulturowy w Holandii
Provosi, znani również jako Ruch Provo lub Provotariat, to kontrkulturowy ruch, który funkcjonował w Holandii w latach 1965–1967. Założony przez Roela van Duijna, studenta filozofii, ruch inspirował się anarchizmem, ideami nowej lewicy i dadaizmem. Dynamiczny rozwój ruchu nastąpił po dołączeniu do niego artysty Roberta Jaspera Grootvelda, który sprzeciwiał się koncernom tytoniowym.
Charakterystyka Ruchu
Provosi byli europejskimi prekursorami hippisów, jednak ich działalność miała silniejszy wymiar polityczny. Nie przynależeli do żadnego konkretnego ugrupowania, a ich celem było promowanie wolnej ekspresji oraz krytyka elit władzy, w tym rodziny królewskiej.
Metody Działania
Ruch stosował happeningi i prowokacje, które miały na celu zwrócenie uwagi na problemy społeczne. Do najbardziej spektakularnych akcji należało obrzucenie petardami orszaku ślubnego księżnej Beatrix. W odpowiedzi na działania provosów, policja zaczęła reagować coraz bardziej nerwowo, co jedynie zwiększało popularność ruchu.
Białe Plany
Provosi ogłosili tzw. Białe Plany, w których domagali się:
- zamknięcia centrum Amsterdamu dla samochodów
- wprowadzenia wysokich kar dla zanieczyszczających powietrze fabryk
- utworzenia centrów zdrowia dla kobiet
- ingerencji państwa w rynek nieruchomości
- legalizacji squattingu
Wiele z tych postulatów zostało zrealizowanych w późniejszych latach.
Polityczna Działalność
Od 1966 r. provosi zaczęli angażować się w zinstytucjonalizowaną politykę, zdobywając mandat w radzie miasta Amsterdamu. Ich działania przyczyniły się do odwołania burmistrza i szefa policji. Mimo sukcesów, część liderów ruchu zdecydowała się na jego rozwiązanie, uznając, że polityczna instytucjonalizacja zagraża spontanicznemu buntowi.
Dziedzictwo Ruchu
Część provosów dołączyła do Partii Krasnoludków, założonej przez van Duijna w 1970 r., kontynuując tradycję absurdu w polityce. Ruch ten zainspirował również wrocławską Pomarańczową Alternatywę.
Bibliografia i Linki Zewnętrzne
- [http://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/1,35762,295742.html?as=1 Artykuł Jana Urbaniaka]
- [http://www.roelvanduijn.nl/ Witryna Roel van Duijna]
