Protopterus – rodzaj dwudysznych ryb prapłaźcokształtnych z rodziny prapłetwcowatych (Protopteridae).
Występowanie
Protopterus zamieszkuje bagniste zbiorniki wodne w tropikalnej Afryce.
Cechy charakterystyczne
Rybę charakteryzuje:
- wydłużone ciało o owalnym przekroju, długości od 40 cm (np. Protopterus amphibius) do 2 m (np. Protopterus aethiopicus),
- pokrycie drobną, głęboko osadzoną łuską cykloidalną,
- wiotkie płetwy bez promieni oraz parzyste płetwy nitkowate,
- dwuczęściowe płuca umiejscowione po obu stronach przewodu pokarmowego,
- słabo rozwinięte skrzela.
W okresie suchej pory ryby (z wyjątkiem prapłetwca czarnego) zakopują się w błocie, wchodząc w stan estywacji. W tym czasie dojrzewają ich komórki rozrodcze, a zapotrzebowanie energetyczne zaspokajane jest z zapasów tłuszczu i tkanki mięśniowej, co może prowadzić do obniżenia masy ciała nawet o 20%. Po nadejściu pory deszczowej ryby budzą się, intensywnie żerują na mięczakach i rybach, a następnie przystępują do budowy gniazda i składania ikry. Samiec dba o gniazdo, odświeżając wodę i chroniąc ikrę przed intruzami.
Klasyfikacja
Rodzaj Protopterus obejmuje następujące gatunki:
- Protopterus aethiopicus – prapłetwiec abisyński, prapłetwiec wielki,
- Protopterus amphibius – prapłetwiec mały,
- Protopterus annectens – prapłetwiec, skrzelec, prapłetwiec brunatny,
- Protopterus dolloi – prapłetwiec afrykański, prapłetwiec czarny.
Gatunkiem typowym jest Lepidosiren annectens (=P. annectens).
Bibliografia
Kategoria: Mięśniopłetwe
