Projekcja Hawortha
Projekcja Hawortha to sposób przedstawiania struktury chemicznej cyklicznych odmian cukrów, obok projekcji Fischera. Nazwa pochodzi od angielskiego chemika, sir Waltera N. Hawortha.
W tej projekcji stosuje się uproszczone wzory perspektywiczne, które lepiej oddają wygląd cząsteczek półacetalowych niż wzory Fischera. Niemniej jednak, nie uwzględniają one niektórych szczegółów strukturalnych, takich jak kąty wiązań czy pofałdowanie łańcucha węglowego. Dla dokładniejszego odwzorowania stosuje się projekcję stereochemiczną Natty.
Reguły przedstawiania wzorów cukrów
Aby poprawnie przedstawić wzory cukrów w projekcji Hawortha, należy przestrzegać kilku podstawowych zasad:
- Grupa CH2OH zawsze jest umieszczana u góry, powyżej płaszczyzny pierścienia (z wyjątkiem sytuacji, gdy w cząsteczce występuje więcej grup CH2OH).
- W przypadku cukrów szeregu D, anomery α mają grupę hydroksylową przy pierwszym atomie węgla skierowaną w dół (pod płaszczyznę pierścienia).
- W przypadku cukrów szeregu D, anomery β mają grupę hydroksylową przy pierwszym atomie węgla skierowaną w górę (powyżej płaszczyzny pierścienia).
- Dla cukrów szeregu L, sytuacja jest odwrotna względem cukrów szeregu D.
Projekcja Hawortha jest zatem kluczowym narzędziem w chemii organicznej, szczególnie w kontekście analizy struktur cukrów. Dzięki zastosowaniu odpowiednich reguł, można efektywnie przedstawiać różnorodne izomery i ich właściwości.
