Prezydent Stanów Zjednoczonych
Prezydent to najwyższy urząd w republice, pełniący funkcję głowy państwa. W systemach prezydenckich, takich jak w USA, prezydent pełni także rolę szefa rządu. Małżonka prezydenta nazywana jest „pierwszą damą”.
Rodzaje prezydentury
Prezydentura może mieć różne formy, zależnie od czasu pełnienia urzędu:
- Prezydent kadencyjny – sprawuje urząd przez określoną kadencję (np. Polska).
- Prezydent dożywotni – pełni funkcję aż do śmierci, występujący głównie w systemach dyktatorskich (np. Josip Broz Tito, François Duvalier).
- Prezydent honorowy – tytuł honorowy nadawany pośmiertnie (np. Kim Ir Sen jako „Wieczny Prezydent”).
W niektórych krajach prezydent nie jest głową państwa:
- Iran – Najwyższy Przywódca pełni rolę głowy państwa, prezydent jest szefem rządu.
- Szwajcaria – Prezydent jest przewodniczącym Rady Związkowej.
- Bośnia i Hercegowina – Prezydentem nazywany jest przewodniczący trzyosobowego Prezydium.
Zastępca prezydenta
Prezydenta mogą zastępować:
- Wiceprezydent – ustalona prawnie osoba pełniąca obowiązki obok prezydenta.
- Prezydent tymczasowy (ad interim) – pełni obowiązki na czas nieobecności prezydenta (np. Alain Poher we Francji).
- Pełniący obowiązki prezydenta – osoba pełniąca inny urząd, która zastępuje prezydenta (np. marszałek Sejmu w Polsce).
Przykłady tymczasowych prezydentów
Niektórzy z tymczasowych prezydentów to:
- Nicolae Văcăroiu – Rumunia (2007)
- Alain Poher – Francja (1969, 1974)
- Valentín Paniagua – Peru (2000-2001)
Przykłady pełniących obowiązki prezydenta
W Polsce i innych krajach, osoby pełniące obowiązki prezydenta to m.in.:
- Maciej Rataj – Polska (1922, 1926)
- Bronisław Komorowski – Polska (2010)
Obecni prezydenci
Prezydenci w różnych krajach pełnią kluczowe funkcje w systemach politycznych, a ich rolę można obserwować w działaniach na arenie międzynarodowej oraz w kraju.