Prezbiterianizm
Prezbiterianizm to nurt protestancki oparty na władzy prezbiterów, czyli starszych zborów, zarówno duchownych, jak i świeckich.
Historia
Geneza Kościołów prezbiteriańskich sięga reformacji w Szwajcarii, gdzie Jan Kalwin wprowadził nową strukturę kościelną w Genewie. Na Wyspach Brytyjskich idee prezbiterianizmu zaczęły się rozwijać za panowania Edwarda VI, a jednym z pierwszych wdrożeń był Kościół cudzoziemski, założony przez Jana Łaskiego w Londynie.
John Knox, Szkot i uczeń Kalwina, był głównym propagatorem prezbiterianizmu, a za jego początek uważa się ogłoszenie Księgi Dyscypliny w 1560 roku. Dokument ten:
- zniósł urząd biskupi
- powołał urząd ministra (pastora) i prezbitera
- głosił hasła „oczyszczenia” Kościoła anglikańskiego
Główne Kościoły prezbiteriańskie to:
- Kościół Prezbiteriański Korei
- Kościół Prezbiteriański Wschodniej Afryki
- Kościół Prezbiteriański Nigerii
- Kościół Prezbiteriański w Brazylii
- Kościół Szkocji
- Kościół Prezbiteriański USA
W Polsce reprezentuje go Kościół Ewangelicko-Prezbiteriański.
W Ameryce prezbiterianizm został przeszczepiony ze Szkocji i Irlandii. Pierwszy zbór został założony w Filadelfii w 1706 roku, a pierwsze Walne Zgromadzenie miało miejsce w 1789 roku, zwołane przez pastora Johna Witherspoona.
Wybitni teologowie i duchowni
- Thomas Chalmers
- Charles Hodge
- R.C. Sproul
- Billy Sunday
Znani prezbiterianie
Ośmiu prezydentów USA identyfikowało się z prezbiterianizmem, w tym:
- Donald Trump
- James Buchanan
- Andrew Jackson
- Grover Cleveland
- Benjamin Harrison
- Woodrow Wilson
- Dwight D. Eisenhower
- Ronald Reagan
Prezbiterianinem był również inżynier James Watt, znany z konstrukcji maszyny parowej.
