Prawo Raoulta
Prawo Raoulta, sformułowane przez François-Marie Raoulta, opisuje zachowanie pary nasyconej nad cieczą o znanym składzie. Dla idealnych mieszanin wieloskładnikowych ciśnienie cząstkowe składnika „i” wyrażone jest równaniem:
gdzie:
- – ciśnienie cząstkowe składnika,
- – ciśnienie pary nasyconej czystej substancji w tej samej temperaturze,
- – ułamek molowy składnika w fazie ciekłej.
Całkowite ciśnienie pary nasyconej mieszaniny można obliczyć jako:
Skład pary gazowej różni się zazwyczaj od składu cieczy:
Zgodnie z prawem Raoulta, faza gazowa jest bogatsza w składniki łatwiej lotne.
Zastosowania i odchylenia od prawa Raoulta
Prawo Raoulta obowiązuje w przypadku roztworów idealnych oraz dla roztworów rzeczywistych o podobnych składnikach, jak benzen i toluen. W przeciwnym razie, dla małych stężeń, zachowanie roztworów jest opisywane przez prawo Henry’ego, a dla stężeń pośrednich mogą występować znaczące odstępstwa.
Odchylenia od prawa Raoulta można klasyfikować jako:
- Dodatnie odchylenie – gdy ciśnienie pary nasyconej jest wyższe niż przewidywane,
- Ujemne odchylenie – gdy ciśnienie jest niższe.
Ekstremalne odchylenia mogą prowadzić do powstawania azeotropów, co komplikuje proces destylacji.
Prawo Raoulta wyjaśnia również podwyższenie temperatury wrzenia cieczy z substancjami nielotnymi, co wymaga ich ogrzania do wyższej temperatury. Różnice w składzie fazy ciekłej i gazowej umożliwiają stosowanie destylacji do rozdzielania mieszanin, jednak mieszaniny azeotropowe nie mogą być całkowicie rozdzielone w tym procesie.
Podsumowanie
Prawo Raoulta jest kluczowe w zrozumieniu zachowania mieszanin ciekłych oraz w procesach destylacji, umożliwiając określenie ciśnienia pary oraz składu faz. Jego zastosowania obejmują zarówno roztwory idealne, jak i rzeczywiste, z różnymi stopniami dokładności w zależności od stężeń składników.