Prawo małżeńskie w Polsce
Prawo małżeńskie w Polsce reguluje kwestie związane z zawarciem, ustaniem i unieważnieniem małżeństwa, a także prawa oraz obowiązki małżonków oraz ich stosunki majątkowe. Małżeństwo definiowane jest jako trwały i egalitarny związek mężczyzny i kobiety, powstały na podstawie dobrowolnych oświadczeń woli.
Podstawy prawne
Zawarcie małżeństwa w Polsce wymaga, aby obie osoby były przeciwnej płci, w stanie wolnym oraz złożyły zgodne oświadczenie w obecności kierownika urzędu stanu cywilnego lub duchownego. Minimalny wiek dla zawarcia małżeństwa wynosi 18 lat, z możliwością wyjątku dla kobiet od 16. roku życia w uzasadnionych przypadkach.
Prawa i obowiązki małżonków
Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, małżonkowie mają równe prawa i obowiązki. Do ich podstawowych zobowiązań należy:
- wspólne pożycie
- wzajemna pomoc
- współdziałanie dla dobra rodziny
W przypadku braku porozumienia, małżonkowie mogą zwrócić się o rozstrzyganie sporów do sądu.
Powinowactwo
Powinowactwo, czyli stosunek prawno-rodzinny między małżonkiem a krewnymi drugiego małżonka, trwa nawet po ustaniu małżeństwa. Współczesny język uprościł nazewnictwo dotyczące powinowactwa, na przykład:
- teść i teściowa – rodzice współmałżonka
- szwagier – brat współmażonka
- szwagierka – siostra współmażonka
Przesłanki i przeszkody zawarcia małżeństwa
Przesłanki do zawarcia małżeństwa obejmują:
- różnicę płci
- osobiste stawienie się przed osobą udzielającą ślubu
- zgodne oświadczenia
- udział czynnika urzędowego
Przeszkody zawarcia małżeństwa to m.in. niski wiek, zaburzenia psychiczne, bigamia, pokrewieństwo oraz adopcja.
Zawarcie małżeństwa poza urzędem stanu cywilnego
Od 1 marca 2015 r. możliwe jest zawarcie małżeństwa w innych miejscach, pod warunkiem zachowania uroczystej formy. Koszt takiej ceremonii wynosi 1000 zł. W wyjątkowych sytuacjach, takich jak zagrożenie życia, małżeństwo może być zawarte w innym miejscu.
Zawarcie małżeństwa przed duchownym
Konkordat umożliwia zawarcie małżeństwa przed duchownym, co skutkuje konsekwencjami cywilnoprawnymi. Wymagane jest dostarczenie zaświadczenia o braku przeszkód oraz spełnienie określonych warunków, takich jak różnica płci i obecność nupturientów.
Małżeństwa osób tej samej płci w Polsce
W Polsce małżeństwa osób tej samej płci nie są uznawane, mimo że istnieją możliwości regulacji prawnego statusu takich związków.
