Pranie pieniędzy
Pranie pieniędzy to proces mający na celu wprowadzenie do legalnego obrotu funduszy pochodzących z nielegalnych źródeł, takich jak przestępczość narkotykowa czy terroryzm. Celem tej praktyki jest nadanie pozorów legalności dochodom uzyskanym z działalności przestępczej.
Opis procesu
Termin „pranie pieniędzy” pojawił się w latach 20. XX wieku w USA, gdy mafia chicagowska ukrywała nielegalne zyski poprzez działalność handlową. Pranie pieniędzy obejmuje kilka kluczowych etapów:
- Faza wstępna: Przygotowanie procesu, w tym transport kapitału, np. przez granice.
- Umiejscowienie: Wprowadzenie nielegalnych środków do systemu finansowego, często poprzez rozdzielanie dużych kwot na mniejsze.
- Maskowanie: Zatarcie śladów pochodzenia pieniędzy przez skomplikowane transfery między kontami bankowymi.
- Integracja: „Dorobienie” legalnego źródła dla pieniędzy, np. poprzez mieszanie ich z dochodami legalnymi.
Źródła pochodzenia pieniędzy
- Czyste: Dochody z legalnych źródeł, z opłaconymi podatkami.
- Szare: Dochody z nieformalnych działalności bez zezwoleń.
- Brudne: Dochody z działalności przestępczej, nieujawnione organom podatkowym.
Pranie pieniędzy a kryptowaluty
Kryptowaluty, takie jak Bitcoin, są często postrzegane jako narzędzia do prania pieniędzy. Mimo zapewnianej przez nie anonimowości, wiele transakcji jest przejrzystych dzięki technologii blockchain. W Polsce jedną z giełd kryptowalut z akceptowaną polityką AML jest BitClude.
Przeciwdziałanie praniu pieniędzy w Polsce
W Polsce przeciwdziałaniem praniu pieniędzy zajmuje się Generalny Inspektor Informacji Finansowej, działający na podstawie ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
Instytucje obowiązane
Instytucje obowiązane to podmioty zobowiązane do przestrzegania przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy, w tym:
- banki krajowe
- instytucje płatnicze
- biura rachunkowe
- pośrednicy nieruchomości
- firmy zajmujące się kryptowalutami
Obowiązki instytucji
Instytucje te muszą m.in.:
- opracować procedury przeciwdziałania praniu pieniędzy
- przeprowadzać analizy transakcji
- szkolenie pracowników w zakresie AML
- raportować podejrzane transakcje do GIIF
Kary
Niedopełnienie obowiązków może skutkować sankcjami administracyjnymi i karnymi, w tym:
- grzywny
- kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat
Wysokość kar zależy od wagi naruszenia oraz jego skutków.