Powieść społeczno-obyczajowa

Powieść społeczno-obyczajowa

Powieść społeczno-obyczajowa to kluczowy gatunek literacki, który rozwinął się w drugiej połowie XIX wieku. Reprezentuje on najważniejsze osiągnięcia klasyki powieści realistycznej i stanowi istotny etap w ewolucji tego gatunku.

Cechy gatunku

Charakterystyczne cechy powieści społeczno-obyczajowej obejmują:

• Narrację auktorialną w trzeciej osobie (narrator wszystkowiedzący).
• Dokładny opis środowiska, w którym rozgrywa się akcja.
• Tematyka czerpana z obserwacji rzeczywistego życia.
• Skupienie na charakterze konkretnego środowiska społecznego, a nie na przygodach bohaterów.
• Bohaterowie reprezentują typowe cechy danej grupy społecznej.
• Motywacja bohaterów oparta na czynnikach społecznych, a nie tylko psychologicznych.
• Zamknięta fabuła oraz dążenie do obiektywności narracji.

Powieści te często stanowią cenne świadectwa swoich czasów, ukazując autentyczne społeczności i ich dynamikę.

Przykłady

Do najważniejszych dzieł powieści społeczno-obyczajowej należą:

• Komedia ludzka Honoriusza Balzaka – cykl 85 tomów obrazujących życie różnych warstw społecznych Francji.
• Anna Karenina Lwa Tołstoja – panoramiczny obraz Rosji u schyłku XIX wieku.
• Lalka Bolesława Prusa – uznawana za najważniejszą powieść społeczno-obyczajową w Polsce, określana mianem „epopei dziewiętnastowiecznej Warszawy”.