Postępowanie sądowo-administracyjne
Postępowanie sądowo-administracyjne to proces sądowy przed sądami administracyjnymi, dotyczący kontroli administracji publicznej. Zgodnie z ustawą z dnia 30 sierpnia 2002 r. o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (p.p.s.a.), sądy administracyjne zajmują się sprawami z tego zakresu na podstawie klauzuli generalnej oraz zamkniętego katalogu spraw wyłączonych z ich właściwości.
Zakres właściwości sądów administracyjnych
Kontrola sądów administracyjnych obejmuje orzekanie w sprawach skarg na:
- decyzje administracyjne
- postanowienia w postępowaniu administracyjnym, które można zaskarżyć
- postanowienia w postępowaniu egzekucyjnym
- inne akty administracyjne dotyczące uprawnień bądź obowiązków wynikających z prawa
- interpretacje przepisów prawa podatkowego w indywidualnych sprawach
- akty prawa miejscowego jednostek samorządu terytorialnego
- bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w wyżej wymienionych sprawach
Sądy administracyjne nie kontrolują jednak bezczynności administracji publicznej w zakresie wydawania aktów nieindywidualnych ani nie przyjmują skarg na rozstrzygnięcia nadzorcze. Obywatel nie może zaskarżyć do sądu administracyjnego także niewydania aktu prawa miejscowego, co w praktyce ogranicza możliwości skutecznej kontroli sądowej nad działaniami organów administracji.
Pojęcie decyzji
W polskim prawie nie zdefiniowano pojęcia „decyzji”, jednak w orzecznictwie sądów administracyjnych przyjęto funkcjonalne podejście, gdzie decyzją jest władcze, jednostronne rozstrzygnięcie dotyczące praw lub obowiązków jednostki.
Ograniczenia sądowe
Sądy administracyjne nie są właściwe w sprawach dotyczących skarg i wniosków regulowanych w Kodeksie postępowania administracyjnego, ani w sprawach objętych kognicją sądów powszechnych oraz wojskowych.
Podsumowanie
Postępowanie sądowo-administracyjne w Polsce jest istotnym narzędziem kontroli nad działaniami administracji publicznej. Jego zakres obejmuje różnorodne akty i decyzje administracyjne, ale z pewnymi ograniczeniami w zakresie bezczynności i rozstrzygnięć nadzorczych.
