Porfir – Definicja i Rodzaje
Porfir to potoczna nazwa dla magmowych skał wulkanicznych lub żyłowych, które charakteryzują się strukturą porfirową. Termin ten jest najczęściej używany w kontekście wstępnego oznaczania skał, natomiast ich dokładna klasyfikacja wymaga przeprowadzenia analizy chemicznej składu.
Odmiany Porfiru
Wyróżnia się dwa główne typy porfiru:
- Porfir kwarcowy: Należy do grupy skał kwaśnych i zawiera jasne prakryształy kwarcu (np. ryolit, dacyt).
- Porfir bezkwarcowy: Należy do grupy skał obojętnych, zawierających prakryształy skaleni, piroksenów i amfiboli (np. trachit, latyt, andezyt).
Zastosowanie Porfiru
Porfir ma długą historię zastosowania, sięgając czasów Kleopatry VII Wielkiej, która miała jedyną na świecie kopalnię tego surowca. Wykorzystywano go do produkcji:
- Posągów i luksusowych przedmiotów przez rzymskich cesarzy,
- Kolumn, takich jak Kolumna Konstantyna w Konstantynopolu,
- Budowli w Cesarstwie Bizantyjskim, w tym Kościoła Mądrości Bożej.
Porfir był również używany do wyłożenia „porfirowej komnaty” w Wielkim Pałacu w Konstantynopolu. Pomimo początkowego nieatrakcyjnego wyglądu, po obróbce kamień ten zyskuje efektowny purpurowy kolor.
Obecnie porfir wydobywany jest w Kopalni Porfiru Zalas w Małopolsce, gdzie wykorzystuje się go do produkcji kostki brukowej.
Podsumowanie
Porfir, jako skała wulkaniczna, odgrywał znaczącą rolę w architekturze i sztuce od czasów starożytnych. Jego różnorodność oraz efektowny wygląd sprawiają, że jest cenionym surowcem do współczesnych zastosowań.
