Poręba Żegoty
Poręba Żegoty to wieś w Polsce, zlokalizowana w województwie małopolskim, w powiecie chrzanowskim, w gminie Alwernia. Jest oddalona o 2 km na wschód od Alwerni, a przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 780.
Historia i zabytki
Pierwsze wzmianki o Porębie Żegoty sięgają XIV wieku, kiedy to miejscowa parafia została wymieniona w wykazie zbiórki świętopietrza. W 1373 roku w dokumencie pojawia się nazwa „Szegotha de Poramba”. W XV wieku wieś była własnością biskupów krakowskich i należała do parafii św. Wojciecha w Jaworznie.
Na początku XX wieku Poręba liczyła 182 domy i 1454 mieszkańców, w tym 1437 wyznania rzymskokatolickiego. Dzisiaj parafia obejmuje wsie Poręba Żegoty, Brodła i Mirów, z niewielką społecznością Świadków Jehowy.
Kościół
Kościół pw. św. Marcina i św. Małgorzaty, zbudowany w 1762 roku, został ufundowany przez Franciszka Czerny-Szwarzenberga. Jego rozbudowa miała miejsce w 1898 roku, a poświęcenie odbyło się 11 listopada 1900 roku. Wnętrze kościoła zdobią marmurowe ołtarze z katedry wawelskiej oraz obrazy znanych artystów.
Pałac Szembeków
Ruiny pałacu w Porębie, pierwotnie wybudowanego w XVII wieku, były własnością różnych rodzin, w tym Szembeków. Pożar w 1945 roku zniszczył część budowli, ale prace nad odbudową zostały wstrzymane. W parku dworskim znajduje się mauzoleum Szembeków oraz figura św. Jana Nepomucena.
Gaudynowskie Skały
W pobliżu wsi znajdują się Gaudynowskie Skały, część Jury Krakowsko-Częstochowskiej, które są atrakcyjnym miejscem dla turystów.
Zabytki
W rejestrze zabytków województwa małopolskiego znajdują się:
- Kościół pw. św. Marcina oraz jego otoczenie
- Cmentarz parafialny i jego infrastruktura
- Ruiny pałacu i mauzoleum Szembeków
- Zabudowania folwarczne
- Figura św. Jana Nepomucena
Bibliografia
- Filip Sulimierski, Władysław Walewski, „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich”, Warszawa 1880–1914.
