Polska Szkoła Plakatu
Polska szkoła plakatu to termin odnoszący się do grupy polskich artystów, którzy zdobyli międzynarodowe uznanie w latach 60. XX wieku. Ich prace obejmowały tematy polityczne, społeczne oraz kulturalne, takie jak filmy, przedstawienia teatralne i wystawy. Plakaty charakteryzowały się lapidarnością, oszczędnością formy oraz nowatorskim liternictwem, a ich styl określano jako „niezależność i bystrość rozumu”.
Historia
Zainteresowanie polskim plakatem wzrosło po 1948 roku, gdy Henryk Tomaszewski zdobył pięć nagród na Międzynarodowej Wystawie Plakatu Filmowego w Wiedniu. Kluczowy rozwój polskiej szkoły plakatu miał miejsce w latach 1953-1959, a jej szczyt przypada na lata 60. W 1966 roku zorganizowano I Międzynarodowe Biennale Plakatu, na którym Jan Lenica zdobył Złoty Medal za plakat do opery „Wozzeck”. W odpowiedzi na sukcesy polskich artystów w 1968 roku otwarto w Wilanowie pierwsze na świecie Muzeum Plakatu.
Okres największej świetności polskiego plakatu trwał od wczesnych lat 50. do połowy lat 60. W latach 70. i 80. plakaty polskie zyskały popularność wśród zachodnich odbiorców dzięki prasie artystycznej. Po 1989 roku, w wyniku zmian politycznych, nastąpił spadek liczby wydawanych plakatów, jednak z początkiem XXI wieku zauważalne stało się ponowne zainteresowanie sztuką plakatu.
Wpływ i Przedstawiciele
Polska szkoła plakatu miała znaczący wpływ na zachodnich projektantów, którzy dostrzegali w niej oryginalność i inspirację. W 2015 roku Martin Scorsese zwrócił uwagę na jej osiągnięcia w artykule w „The Guardian”.
Najwybitniejszymi przedstawicielami tej szkoły byli m.in.:
- Józef Mroszczak
- Henryk Tomaszewski
- Tadeusz Trepkowski
- Eryk Lipiński
- Jan Lenica
- Franciszek Starowieyski
- Waldemar Świerzy
Nowe Pokolenie i Upamiętnienie
W latach 70. zadebiutowało nowe pokolenie grafików, w tym Andrzej Pągowski i Rafał Olbiński. Dziś kontynuatorami tradycji są twórcy, tacy jak Piotr Młodożeniec i Michał Batory.
Stała ekspozycja polskiej szkoły plakatu znajduje się w Muzeum Plakatu w Wilanowie. W latach 2008-2009 powstała seria filmów dokumentalnych „Polnische Plakat Kunst”, a w 2010 roku zrealizowano film „Druga strona plakatu”, który przybliża historię tej ważnej dziedziny sztuki.
