Pojedynczy głos przechodni (PGP)
Pojedynczy głos przechodni (PGP), znany również jako metoda STV (Single Transferable Vote), to system proporcjonalny, w którym wyborcy głosują na kandydatów, uszeregowując ich według preferencji. Głos może być przenoszony na innych kandydatów, jeśli preferowany kandydat zostanie wyeliminowany lub osiągnie nadwyżkę głosów. System ten stosuje się w wielomandatowych okręgach wyborczych i jest używany w Irlandii, Irlandii Północnej, Australii oraz w niektórych wyborach lokalnych w USA.
Historia
Pierwsza koncepcja PGP została zaproponowana przez Thomasa Wrighta Hilla w 1819 roku. W zastosowaniach publicznych po raz pierwszy użyto go w Danii w latach 50. XIX wieku. Metoda zyskała popularność dzięki Thomasowi Hare, który w 1857 roku opisał ją w broszurze „Mechanizm reprezentacji”. System został wprowadzony w Australii w 1909 roku i wciąż jest używany w Tasmanii oraz w wyborach do Senatu Związku Australijskiego.
Sposób liczenia głosów
W PGP głosowanie odbywa się na podstawie preferencji wyborczych. Mandaty przydzielane są na podstawie określonej „kwoty”, najczęściej kwoty Droop, obliczanej jako liczba ważnych głosów podzielona przez liczbę mandatów plus jeden, powiększona o jeden. Głosy są najpierw liczone na podstawie pierwszych preferencji, a następnie, jeśli nie wszyscy kandydaci osiągną kwotę, odbywa się eliminacja kandydatów z najmniejszym poparciem.
Przykład obliczeń
W okręgu z 3 mandatami i 30 000 ważnymi głosami kwota Droop wynosi 7 501. Jeśli jeden z kandydatów przekroczy tę kwotę, jego nadwyżkowe głosy są przenoszone na kolejnych kandydatów zgodnie z preferencjami wyborców.
Zalety i wady PGP
- Proporcjonalność wyników wyborów.
- Silniejsza więź między wyborcami a kandydatami.
- Możliwość reprezentacji mniejszości.
- Wysoki poziom skomplikowania procedury wyborczej.
Stosowanie w organizacjach
PGP jest stosowany przez różne organizacje, w tym partie polityczne, związki zawodowe oraz uczelnie wyższe w Stanach Zjednoczonych i Australii.
Podsumowanie
Pojedynczy głos przechodni to skuteczny system wyborczy, który łączy zalety ordynacji proporcjonalnej z preferencyjnym głosowaniem, minimalizując wpływ wielkich partii i zapewniając reprezentację mniejszości.
