Podgórze – Dzielnica Krakowa
Podgórze to historyczna dzielnica Krakowa, położona na prawym brzegu Wisły. Obszar ten, o powierzchni 130,9 km², był w przeszłości samodzielnym Wolnym Królewskim Miastem (1784–1915) oraz dzielnicą administracyjną Krakowa (1915–1991). Obecnie Podgórze dzieli się na sześć dzielnic samorządowych: Dębniki, Łagiewniki-Borek Fałęcki, Swoszowice, Podgórze Duchackie, Bieżanów-Prokocim oraz Podgórze.
Historia
Pierwsze ślady osadnictwa na terenie Podgórza sięgają około 10 tysięcy lat. Rozwój osadnictwa słowiańskiego przypada na VII wiek. W średniowieczu obszar ten pełnił funkcje gospodarcze dla Krakowa, dostarczając surowce budowlane. W wyniku I rozbioru Polski w 1772 roku, Austriacy utworzyli nowe osiedle, które zyskało prawa miejskie w 1785 roku.
Rozwój Podgórza był stymulowany przez:
- dogodne położenie przy szlakach handlowych,
- korzystne warunki dla osiedlania się kupców,
- przywileje cesarskie, w tym zwolnienia podatkowe.
W XIX wieku Podgórze przekształciło się w ośrodek handlowo-przemysłowy. W 1815 roku, po Kongresie Wiedeńskim, miasto zostało przyłączone do Krakowa, zachowując jednak odrębność administracyjną. Po I wojnie światowej, w 1917 roku, Podgórze uzyskało połączenie tramwajowe z Krakowem.
Okres II wojny światowej był tragiczny dla Podgórza. W latach 1941–1943 istniało tutaj getto żydowskie, a w Płaszowie utworzono oboz pracy, w którym zginęło około 80 tys. osób.
Po wojnie Podgórze przekształciło się w przedmieście Krakowa, a w latach 70. XX wieku zbudowano nowe osiedla. W 1991 roku, po reformie administracyjnej, Podgórze stało się częścią Krakowa w ramach osiemnastu dzielnic samorządowych.
Obiekty i instytucje
W Podgórzu znajdują się liczne obiekty o znaczeniu historycznym i kulturowym, takie jak:
- Apteka „Pod Orłem” – Muzeum Pamięci Narodowej,
- Fabryka „Emalia” – związana z Oskarem Schindlerem,
- Fort św. Benedykta – przykład architektury obronnej,
- Kopiec Krakusa – legendarny grobowiec,
- Sanktuarium Bożego Miłosierdzia – centrum pielgrzymkowe.
Ponadto, Podgórze oferuje wiele zabytkowych kościołów, cmentarzy i miejsc rekreacyjnych, co czyni je interesującym miejscem zarówno do życia, jak i turystyki.
