Podanie – charakterystyka
Podanie to literacki utwór prozatorski, który koncentruje się na problematyce społecznej. Przekazywane drogą tradycji ustnej przez pokolenia, podania są podobne do mitów i baśni, zawierają elementy fantastyki oraz odnoszą się do ludowych wierzeń. W przeciwieństwie do innych gatunków, podania dotyczą wydarzeń i miejsc z legendarnej lub historycznej przeszłości, istotnych dla danego regionu.
Jako forma folkloru, podanie zalicza się do prozy niebajkowej, charakteryzującej się unikalnym odzwierciedleniem rzeczywistości oraz odmienną organizacją czasu artystycznego, określaną jako czas otwarty.
Podział podań
Opowieści wierzeniowe można klasyfikować według sposobu komunikacji treści w dwie grupy:
- Relacja z bezpośrednich doświadczeń narratora: jest to subiektywne zwierzenie, w którym przeżycia są przedstawiane zgodnie z postrzeganiem danej społeczności.
- Relacja o powiązaniach człowieka z otoczeniem: dotyczy uogólnienia wiedzy o świecie, oceny rzeczywistości oraz propagowania wzorców zachowań.
Ewolucja podań
W przeszłości, opowieści o istotach takich jak utopce, diabły czy zmory, miały wyraźne granice socjalne i były znane głównie w środowisku wiejskim. Z biegiem czasu, współczesne podania straciły te ograniczenia i zyskały na różnorodności, zwłaszcza w miastach, gdzie dominują tematy związane ze znachorstwem, astrologią czy telepatią.
Podań nie można już przypisać jedynie do wiejskiej tradycji; obecnie są one obecne w różnych środowiskach społecznych, co podkreśla ich adaptacyjność i wpływ kulturowy.
