Pociąg pancerny
Pociąg pancerny to specjalistyczny skład kolejowy, który składa się z lokomotywy pancernej oraz wagonów pancernych, uzbrojonych w działa i broń maszynową. W niektórych przypadkach mogą być także wykorzystywane drezyny pancerne lub bojowe wagony motorowe. Pociągi te są zazwyczaj w całości osłonięte stalowym pancerzem o grubości od kilku do kilkudziesięciu milimetrów.
Pierwsze pomysły na budowę pociągów pancernych pojawiły się w 1826 roku we Francji, a w 1846 roku w Austrii zastosowano pierwszą częściowo opancerzoną platformę kolejową z działem. Pociągi pancerne były używane przez Brytyjczyków podczas II wojny burskiej, a ich rozwinięta forma, uzbrojona w obrotowe wieże artyleryjskie, pojawiła się podczas I wojny światowej, głównie na froncie wschodnim. W czasie wojny domowej w Rosji pociągi pancerne były szeroko stosowane przez różne strony konfliktu, a ich użycie wzrosło również podczas II wojny światowej wśród Polski, Niemiec i Związku Radzieckiego.
W Polsce pociągi pancerne, w większości pochodzące z I wojny światowej, były modernizowane w okresie międzywojennym. Kilkanaście z nich brało udział w kampanii wrześniowej 1939 roku. Po wojnie były wykorzystywane przez Polskie Siły Zbrojne, a obecnie są w użyciu w Federacji Rosyjskiej.
Wagony w pociągach pancernych
- Wagony artyleryjskie: opancerzone i uzbrojone w działa oraz karabiny maszynowe.
- Wagony piechoty: znane w Polsce jako wagony szturmowe, służą do transportu piechoty.
- Wagony karabinów maszynowych: opancerzone, uzbrojone w karabiny maszynowe.
- Wagony przeciwlotnicze: uzbrojone w działka przeciwlotnicze.
- Wagony dowodzenia: wyposażone w stanowisko dowodzenia.
- Wagony przeciwpancerne: wyposażone w działo przeciwpancerne.
- Platformy: nieopancerzone, służą do przewozu materiałów saperskich i naprawy torów.
Bibliografia
- Mała Encyklopedia Wojskowa, tom II (K – P), Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1970.
- Pociągi Pancerne Wojska Polskiego 1918-1939, Adam Jacek Ostrówka, Wydawnictwo Adam Marszałek.
- Armored Trains, Steven Zaloga, Tony Bryan.
- Pociągi pancerne III Rzeszy.
Linki zewnętrzne
- Michalik Ł., Rosyjski pociąg pancerny. Nietypowa broń na wojnie w Ukrainie, 8 marca 2022 [dostęp 2023-01-02].
