Pniarek obrzeżony
Pniarek obrzeżony (Fomitopsis pinicola) to gatunek grzybów z rodziny pniarkowatych (Fomitopsidaceae), znany także pod innymi nazwami, takimi jak huba obrzeżona czy huba sosnowa. Po raz pierwszy nazwę polską wprowadzono w 1967 roku przez Stanisława Domańskiego.
Systematyka
W klasyfikacji według Index Fungorum pniarek obrzeżony zaliczany jest do:
- Fomitopsidaceae
- Polyporales
- Incertae sedis
- Agaricomycetes
- Agaricomycotina
- Basidiomycota
- Fungi
Morfologia
Pniarek obrzeżony ma wieloletni owocnik, który przylega bocznie do drzew (żywych lub martwych). Jego owocnik może osiągać szerokość do 40 cm i grubość do 15 cm. Młodsze egzemplarze mają spłaszczony kształt, podczas gdy starsze są grubsze i kopytowate. Skórka owocnika jest twarda, szarobrązowa z jaśniejszą strefą przyrostu. W czasie upałów skórka może się stopić. Kolor strefy przyrostu zmienia się w zależności od wieku owocnika – od białego, przez pomarańczowy do ciemniejszego u starszych osobników. Gatunek ten jest powszechny w Europie Środkowej, w tym w Polsce, i występuje zarówno na żywych, jak i martwych drzewach.
Znaczenie
Pniarek obrzeżony jest grzybem niejadalnym, będącym groźnym pasożytem drzew, gdyż powoduje brunatną zgniliznę drewna. Dawniej wykorzystywano jego owocnik do tamowania krwawień, dzięki jego właściwościom higroskopijnym i antybiotycznym.
Gatunki podobne
Do gatunków podobnych należy:
- Pniarek różowy (Fomitopsis rosea) – mniejsze owocniki, do 8 cm szerokości, w kolorze różowym.
- Hubiak pospolity (Fomes fomentarius) – starsze owocniki pniarka obrzeżonego mogą przypominać hubiak, jednak różnią się kolorem porów oraz strefą przyrostu.
Podsumowanie
Pniarek obrzeżony jest ważnym elementem ekosystemu leśnego, pełniąc rolę zarówno w rozkładzie martwego drewna, jak i jako pasożyt. Jego właściwości medyczne oraz łatwość w identyfikacji sprawiają, że jest istotnym obiektem badań mykologicznych.
