„`html
Płazy ogoniaste (Caudata)
Płazy ogoniaste, znane również jako Urodela, to rząd płazów o ciele przypominającym jaszczurkę, obejmujący traszki i salamandry.
Szkielet
Płazy ogoniaste charakteryzują się dobrze rozwiniętymi kończynami, które są prawie równej długości. U niektórych gatunków, takich jak syrenowate, kończyny tylne mogą być nieobecne. Kończyny przednie mają zazwyczaj 3 lub 4 palce, a tylne 5. Kręgi mają trzonki dwuwklęsłe lub tyłowklęsłe, a mostek jest prymitywny i słabo wykształcony, z dużą ilością elementów chrzęstnych. Obojczyki są nieobecne, a kości łokciowa, promieniowa, piszczelowa i strzałkowa nie są zrośnięte.
Oddychanie
Płazy ogoniaste oddychają za pomocą płuc, skóry, jamy gębowo-gardzielowej oraz skrzeli. Niektóre gatunki, takie jak Proteidae i Sirenidae, przez całe życie zachowują skrzela, mimo że posiadają również płuca. Gatunki bez płuc i skrzeli oddychają skórą oraz nabłonkiem jamy gębowo-gardzielowej.
Rozmnażanie
Zapłodnienie u większości gatunków jest wewnętrzne, z brakiem narządów kopulacyjnych. Samce składają spermatofory, które są pobierane przez samice. Większość gatunków jest jajorodna, jednak niektóre rodzą larwy lub młode formy. Kijanki w zaawansowanym stadium przypominają dorosłe osobniki, różniąc się obecnością skrzeli zewnętrznych. Wiele gatunków wykazuje neotenii.
Występowanie
Płazy ogoniaste występują głównie na półkuli północnej, w klimacie umiarkowanym, a także w południowo-wschodniej Azji, północnej Afryce, Ameryce Środkowej oraz na północy Ameryki Południowej. Nie występują w Australii i Archipelagu Indo-Australijskim.
Systematyka
Rząd płazów ogoniastych dzieli się na trzy podrzędy:
- Cryptobranchoidea
- Cryptobranchidae – skrytoskrzelne
- Hynobiidae – kątozębne
- Salamandroidea
- Proteidae – odmieńcowate
- Amphiumidae – amfiumowate
- Salamandridae – salamandrowate
- Rhyacotritonidae
- Ambystomatidae – ambystomowate
- Plethodontidae – bezpłucnikowate
- Sirenoidea
- Sirenidae – syrenowate
Bibliografia
Rząd: Płazy ogoniaste Urodela (Caudata) w: W. Zamachowski, A. Zyśk Strunowce Chordata, Wydawnictwo Naukowe WSP, Kraków 1997.
„`
