„`html
Pisary – informacje ogólne
Pisary to wieś położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim, w gminie Ożarów. W przeszłości była to wieś szlachecka, która w drugiej połowie XVI wieku należała do powiatu sandomierskiego. W latach 1975–1998 znajdowała się w województwie tarnobrzeskim.
Historia
Pisary mają średniowieczne korzenie i były związane z parafią w Sobótce. W 1508 roku wieś znajdowała się w rękach Hieronima Zakliki. W 1578 roku, pod nazwą Pyszary, podlegała kasztelani połanieckiej, a jej mieszkańcy prowadzili gospodarstwa na 4,5 łanach. W ciągu wieków wieś zmieniała właścicieli oraz dzierżawców.
W 1790 roku, w wyniku działalności Podstolego Wiślickiego, powstała drewniana kaplica. W 1827 roku wieś liczyła 110 mieszkańców, a w 1878 roku miała 142 mieszkańców. W końcu XIX wieku liczba ta wzrosła do 160, a folwark był własnością Mieczysława Łabęckiego.
W latach 80. XIX wieku drewniany dwór spalił się, a na jego miejscu wzniesiono murowany pałacyk. Łabęcki sprzedał wieś Leonowi Baczyńskiemu, który zarządzał nią przez wiele lat. Dwie formy własności ziemi – folwarczna i chłopska – przetrwały do II wojny światowej.
Podczas okupacji niemieckiej majątek Baczyńskiego został przejęty, a wieś stała się twierdzą hitlerowską. Po wojnie wieś zaczęła się odbudowywać, a struktura społeczna uległa zmianom. Chłopi otrzymali po 2-3 ha ziemi w wyniku reformy rolnej, a pozostały majątek przekształcono w Państwowe Gospodarstwo Rolne.
Gospodarstwo to istniało do 1952 roku, kiedy to przekształcono je w Spółdzielnię Produkcyjną. Z biegiem lat liczba mieszkańców Pisar systematycznie malała.
Zabytki
- Zespół dworski z II połowy XIX wieku (dwór, lodownia, obora, park) – wpisany do rejestru zabytków nieruchomych.
Podsumowanie
Pisary to wieś o bogatej historii, która przeszła wiele zmian w ciągu wieków. Dziś zachowane są jedynie niektóre elementy jej dawnej świetności, a liczba mieszkańców stale maleje.
„`
