Odebrane:
| commons = Category:Piotr Jaroszewicz
| quote = Piotr Jaroszewicz
| imię i nazwisko =
| news =
}}
, Piotr Jaroszewicz i Bolesław Bierut, w drugim rzędzie Karol Świerczewski]]
, Zenon Nowak i gen. Józef Urbanowicz]]
]]
Piotr Jaroszewicz (ur. w Nieświeżu, zm. 1 września 1992 w Warszawie) – polski nauczyciel, polityk i działacz komunistyczny. Wicepremier (1952–1970) oraz minister górnictwa (1954–1955) i następnie minister górnictwa węglowego (1955–1956). Generał dywizji Wojska Polskiego, prezes Rady Ministrów w latach 1970–1980, członek Biura Politycznego KC PZPR (1970–1980), członek prezydium Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu (1971–1981) oraz członek Komisji Wojskowej Biura Politycznego KC PZPR, nadzorującej Wojsko Polskie od maja 1949. Poseł na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I, II, III, IV, V, VI, VII i VIII kadencji. Budowniczy Polski Ludowej.
Młodość
Syn Konstantego i Ludmiły z Horoszewiczów. Jego ojciec był prawosławnym duchownym oraz nauczycielem w szkołach ludowych. Od 1929 pracował jako nauczyciel w szkole powszechnej w powiecie stolińskim. W 1934 ukończył Wyższy Kurs Nauczycielski, studiował także pedagogikę w Warszawie. Przed wojną był członkiem Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici” (w latach 1930–1931) i Związku Nauczycielstwa Polskiego (w latach 1929–1939).
Po agresji ZSRR na Polskę znalazł się na terenie okupacji sowieckiej. W 1940 został deportowany w okolice Archangielska, gdzie pracował przy wyrębie lasu. Z powodu tyfusu nie mógł wstąpić do formowanych Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR). 16 października tego roku powierzono mu pełnienie obowiązków zastępcy dowódcy 1 Armii WP do spraw polityczno-wychowawczych. 25 listopada 1944 został zatwierdzony na tym stanowisku. Jako szef delegacji jednostek frontowych raportował Krajowej Radzie Narodowej o udziale Polaków w zdobyciu Berlina.
W latach 1950–1952 był zastępcą przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego do spraw planowania wojskowego. 11 listopada 1950 mianowany generałem dywizji. Następnie wyznaczony został do prac poza wojskiem. Z dniem 6 czerwca 1960 przeniesiony został do rezerwy.
Działalność polityczna
Od 1944 był członkiem Polskiej Partii Robotniczej, a następnie (od 1948) należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.
Zaliczany do „puławian” podczas walki o władzę w kierownictwie PZPR w latach pięćdziesiątych.
W latach 1947–1985 poseł na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I, II, III, IV, V, VI, VII i VIII kadencji. W latach 60. poseł regionu krośnieńskiego.
Od 1956 stały przedstawiciel Polski w Radzie Wzajemnej Pomocy Gospodarczej oraz członek Komitetu Wykonawczego RWPG. W latach 1952–1970 wicepremier, w okresie 1954–1956 minister górnictwa oraz minister górnictwa węglowego. Od 1957 wiceprzewodniczący Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów oraz przewodniczący Komitetu Współpracy Gospodarczej z Zagranicą.
Od 1972 prezes Rady Naczelnej Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (odwołany w 1980). W latach 1971–1981 członek prezydium Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu.
Od 1948 do 1980 zasiadał w Komitecie Centralnym PZPR. W latach 1964–1970 był zastępcą członka, a w latach 1970–1980 członkiem Biura Politycznego KC PZPR. W lutym 1980 został usunięty na VIII Zjeździe PZPR przez Edwarda Gierka z funkcji premiera oraz z Biura Politycznego KC PZPR. W 1981 usunięty z PZPR.
W latach 1948–1951 był prezesem Polskiego Związku Tenisowego.
Po wprowadzeniu stanu wojennego został internowany jako członek ekipy Edwarda Gierka.
Prezes Rady Ministrów (1970–1980)
Premier od 23 grudnia 1970 do 18 lutego 1980.
W 1971 Rada Ministrów pod jego przewodnictwem podjęła uchwałę o anulowaniu decyzji Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej z września 1946 o pozbawieniu obywatelstwa m.in. generałów Andersa, Kopańskiego, Chruściela i Maczka, a także Stanisława Mikołajczyka. Uchwała nie została jednak opublikowana.
Współautor tzw. manewru gospodarczego z 1976 polegającego na podwyżce cen żywności (połączonej z wprowadzeniem rekompensat) w związku z całkowitym oderwaniem się cen detalicznych żywności od kosztów produkcji rolnej. Decyzja o podwyżkach doprowadziła do protestu robotników w Ursusie i Radomiu. Po strajkach Piotr Jaroszewicz chciał ustąpić ze stanowiska premiera, ale został przekonany przez Edwarda Gierka do pozostania na tej funkcji.
W lutym 1980 został usunięty na VIII Zjeździe PZPR z funkcji premiera.
Awanse
* chorąży – 1 lutego 1944
* porucznik (z pominięciem rangi podporucznika) – 1 maja 1944
* kapitan – 27 lipca 1944
* major – 1 października 1944
* podpułkownik – 3 listopada 1944
* pułkownik – 18 kwietnia 1945
* generał brygady – 14 grudnia 1945
* generał dywizji – 11 listopada 1950
Ordery i odznaczenia
* Order Budowniczych Polski Ludowej (18 lipca 1969)
* Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (1979, pozbawiony w lipcu 1981)
* Order Krzyża Grunwaldu I klasy (8 października 1979)
* Order Sztandaru Pracy I klasy (dwukrotnie, w tym w 1964)
* Order Krzyża Grunwaldu II klasy (12 lipca 1945)
* Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (19 lipca 1946)
* Order Krzyża Grunwaldu III Klasy (5 czerwca 1945)
* Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (1945)
* Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974)
* Medal za Warszawę 1939–1945 (17 stycznia 1946)
* Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk
* Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
* Medal 10-lecia Polski Ludowej (30 grudnia 1954)
* Medal „Za udział w walkach o Berlin” (1966)
* Złoty Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
* Srebrny Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
* Brązowy Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
* Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
* Odznaka Grunwaldzka
* Złoty Znak Związku Ochotniczych Straży Pożarnych (1966)
* Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1960)
* Odznaka honorowa „Za zasługi dla Gdańska” (1960)
* Złota Odznaka „Za zasługi dla województwa warszawskiego” (1963)
* Medal „Zasłużony dla miasta Zabrza” (1975)
* Złota honorowa odznaka Trybuny Robotniczej (1975)
* Odznaka „Zasłużony dla Huty Katowice” (nadana uchwałą Konferencji Samorządu Robotniczego Huty Katowice, 1978)
* Medal im. Bolesława Rumińskiego (nadany przez Radę Główną Naczelnej Organizacji Technicznej, 1977)
* Order Rewolucji Październikowej (Związek Radziecki, 1974)
* Order Przyjaźni Narodów (Związek Radziecki, 1979)
* Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (Związek Radziecki)
* Odznaka „25 lat Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (Związek Radziecki, 1970)
* Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (Związek Radziecki, 1972)
* Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (Związek Radziecki, 1975)
* Medal jubileuszowy „W upamiętnieniu 100-lecia urodzin Władimira Iljicza Lenina” (Związek Radziecki, 1969)
* Odznaka honorowa Radzieckiego Komitetu Weteranów Wojny (Związek Radziecki, 1974)
* Wielki Krzyż Orderu Rewolucji Majowej (Argentyna, 1974)
* Order Georgi Dimitrowa (Bułgaria, 1972)
* Order Stara Płanina ze Wstęgą (Bułgaria, 1979)
* Medal 90-lecia urodzin Georgi Dymitrowa (Bułgaria, 1972)
* Czechosłowacki Wojskowy Order Lwa Białego „Za zwycięstwo” (Czechosłowacja, 1947)
* Gwiazda I klasy Czechosłowackiego Wojskowego Orderu Lwa Białego „Za zwycięstwo” (1949)
* Medal 50-lecia Komunistycznej Partii Czechosłowacji (Czechosłowacja, 1971)
* Krzyż Wielki Orderu Białej Róży Finlandii (Finlandia, 1974)
* Krzyż Wielki Orderu Legii Honorowej (Francja, 1975)
* Wielka Wstęga Orderu Korony (Iran, 1974)
* Wielki Łańcuch Orderu Infanta Henryka (Portugalia, 1976)
* Wielka Wstęga Orderu Leopolda (Belgia, 1977)
* Order José Martí (Kuba, 1979)
Wyróżnienia
* Honorowe obywatelstwo Jasła (1965)
* Honorowe obywatelstwo miasta Kołobrzeg (17 marca 1970)
* Tytuł Honorowego Górnika Kopalni Wesoła (1959)
* Honorowy członek Polskiego Związku Łowieckiego (1973)
* Honorowy Tytuł Budowniczego Huty Katowice (1976)
Życie prywatne
Piotr Jaroszewicz był dwukrotnie żonaty. Pierwszą jego żoną była Oksana z domu Stefurak (1914–1952), z którą miał syna Andrzeja i córkę Alinę. Drugą żoną była Alicja Solska-Jaroszewicz, z którą miał syna Jana.
Był numizmatykiem i notafilem. W przypadku pieniędzy papierowych był zainteresowany przede wszystkim zbieraniem walorów o niskich numerach seryjnych. W numizmatyce polskiej utrwaliło się określenie wzór Jaroszewicza oznaczające banknot pierwotnie przeznaczony do obiegu, jednak pozbawiony siły nabywczej poprzez umieszczenie na nim drukowanego bądź perforowanego napisu „WZÓR” w celu przekazania waloru Piotrowi Jaroszewiczowi.
W 1991 nakładem wydawnictwa „Fakt” ukazała się książka Bohdana Rolińskiego Przerywam milczenie…: 1939–1989, wywiad rzeka z Piotrem Jaroszewiczem.
Okoliczności śmierci
Został zamordowany razem z żoną Alicją Solską w niewyjaśnionych okolicznościach, w nocy z 31 sierpnia na 1 września 1992, w swoim domu w Aninie przy ul. Zorzy 19 (pod tym adresem po wojnie mieszkał Julian Tuwim). Przed śmiercią był torturowany i finalnie uduszony poprzez zadzierzgnięcie paska na jego szyi. Sprawców ani motywu nie wykryto, proces domniemanych zabójców zakończył się uniewinnieniem. Część materiału dowodowego w śledztwie została wykradziona z akt policyjnych, co stwierdzono w 2005.
Pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A2-7-12).
W 2007 Biuro Wywiadu Kryminalnego Komendy Głównej Policji postawiło tezę, że zabójstwo Jaroszewiczów miało związek z archiwum hitlerowskim, którego część Piotr Jaroszewicz zatrzymał w Radomierzycach w 1945 jako pułkownik WP, gdzie dotarł wraz z Tadeuszem Steciem (zm. 1993) i generałem Jerzym Fonkowiczem (zm. 1997, wszyscy zostali zamordowani w niewyjaśnionych okolicznościach). Według analityków policji dokumenty, które trafiły później do prywatnego archiwum Piotra Jaroszewicza, zawierały informacje kompromitujące polityków z różnych krajów.
W czerwcu 2017 wznowiono śledztwo w sprawie śmierci Jaroszewiczów. W grudniu 2019 skierowano akt oskarżenia przeciwko trzem członkom tzw. gangu karateków. Morderstwo miało być dokonane na tle rabunkowym.
Przypisy
Bibliografia
* Tadeusz Mołdawa, Ludzie władzy 1944–1991. Władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991. PWN 1991
* Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990. Toruń 2010
}}
Kategoria:Członkowie Biura Politycznego KC PZPR
Kategoria:Członkowie Prezydium Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu
Kategoria:Członkowie struktur partyjnych odpowiedzialnych za wojsko w Polsce Ludowej
Kategoria:Członkowie ZBoWiD
Kategoria:Członkowie Związku Młodzieży Wiejskiej RP Wici
Kategoria:Członkowie Związku Nauczycielstwa Polskiego (II Rzeczpospolita)
Kategoria:Generałowie dywizji ludowego Wojska Polskiego
Kategoria:Honorowi obywatele Jasła
Kategoria:Internowani w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej 1981–1982
Kategoria:Ludzie urodzeni w Nieświeżu
Kategoria:Ludzie związani z Pilawą (powiat garwoliński)
Kategoria:Ministrowie PRL
Kategoria:Nauczyciele II Rzeczypospolitej
Kategoria:Odznaczeni Czechosłowackim Wojskowym Orderem Lwa Białego „Za zwycięstwo”
Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (Polska Ludowa)
Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
Kategoria:Odznaczeni Medalem 10-lecia Polski Ludowej
Kategoria:Odznaczeni Medalem 30-lecia Polski Ludowej
Kategoria:Odznaczeni Medalem 100-lecia urodzin Lenina
Kategoria:Odznaczeni Medalem za Odrę, Nysę, Bałtyk
Kategoria:Odznaczeni Medalem „Za udział w walkach o Berlin”
Kategoria:Odznaczeni Medalem za Warszawę 1939–1945
Kategoria:Odznaczeni Medalem „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
Kategoria:Odznaczeni Medalem Zwycięstwa i Wolności 1945
Kategoria:Odznaczeni Odznaką 1000-lecia Państwa Polskiego
Kategoria:Odznaczeni Odznaką Grunwaldzką
Kategoria:Odznaczeni odznaką honorową „Za Zasługi dla Warszawy”
Kategoria:Odznaczeni Odznaką „Za zasługi dla województwa warszawskiego”
Kategoria:Odznaczeni Orderem Budowniczych Polski Ludowej
Kategoria:Odznaczeni Orderem Georgi Dimitrowa
Kategoria:Odznaczeni Orderem José Martí
Kategoria:Odznaczeni Orderem Korony (Iran)
Kategoria:Odznaczeni Orderem Krzyża Grunwaldu I klasy
Kategoria:Odznaczeni Orderem Krzyża Grunwaldu II klasy
Kategoria:Odznaczeni Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy
Kategoria:Odznaczeni Orderem Sztandaru Pracy I klasy (dwukrotnie)
Kategoria:Odznaczeni Złotym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”
Kategoria:Odznaczeni Złotym Znakiem Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej
Kategoria:Ofiary represji dokonanych przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich w Polsce 1939–1989
Kategoria:Ofiary zabójstw w III Rzeczypospolitej
Kategoria:Oficerowie Głównego Zarządu Polityczno-Wychowawczego Wojska Polskiego
Kategoria:Osoby pozbawione członkostwa w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
Kategoria:Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
Kategoria:Polacy odznaczeni argentyńskimi orderami i odznaczeniami
Kategoria:Polacy odznaczeni bułgarskimi orderami i odznaczeniami
Kategoria:Polacy odznaczeni czechosłowackimi orderami i odznaczeniami
Kategoria:Polacy odznaczeni irańskimi orderami i odznaczeniami
Kategoria:Polacy – odznaczeni Krzyżem Wielkim Legii Honorowej
Kategoria:Polacy odznaczeni Orderem Białej Róży Finlandii
Kategoria:Polacy odznaczeni Orderem Leopolda (Belgia)
Kategoria:Polacy odznaczeni Orderem Przyjaźni Narodów
Kategoria:Polacy odznaczeni Orderem Stara Płanina
Kategoria:Polacy odznaczeni Wielkim Łańcuchem Orderu Infanta Henryka (Portugalia)
Kategoria:Politycy PPR
Kategoria:Polscy działacze tenisowi
Kategoria:Polscy zesłańcy do Archangielska
Kategoria:Polscy zesłańcy do Kazachstanu
Kategoria:Posłowie z okręgu Jasło (PRL)
Kategoria:Posłowie z okręgu Krosno (PRL)
Kategoria:Posłowie z okręgu Radom (PRL)
Kategoria:Posłowie z okręgu Warszawa Praga Północ (PRL)
Kategoria:Posłowie z okręgu Zielona Góra (PRL)
Kategoria:Posłowie na Sejm Ustawodawczy (1947–1952)
Kategoria:Pozbawieni Orderu Odrodzenia Polski
Kategoria:Premierzy PRL
Kategoria:Wiceministrowie obrony narodowej 1945–1989
Kategoria:Wicepremierzy PRL
Kategoria:Zamordowani szefowie rządów
Kategoria:Żołnierze ludowego Wojska Polskiego – uczestnicy walk na froncie wschodnim
Kategoria:Urodzeni w 1909
Kategoria:Zmarli w 1992
Kategoria:Biografie kanonu polskiej Wikipedii
